Gia đình ông Nguyễn Văn Tâm, bản Co Hắm, xã Ẳng Nưa có hơn 2ha bưởi da xanh. Chưa kịp vui mừng khi dự ước năm nay năng suất, sản lượng, chất lượng quả bưởi cao hơn năm trước thì nỗi buồn đã ập đến gia đình ông Tâm. Gần như toàn bộ diện tích bưởi đang chuẩn bị cho thu hoạch thì mưa bão khiến bưởi rụng vàng gốc.

Thu gom những quả bưởi rụng trong vườn, ông Tâm than thở: Tới thời điểm này bưởi nhà tôi rụng khoảng 80%, mỗi cây giờ chỉ còn 2 - 3 quả. Chưa kể tiền công chăm sóc, phân bón đã khiến gia đình tôi thiệt hại trên 600 triệu đồng.  

Gia đình ông Nguyễn Văn Du, tổ dân phố 3, thị trấn Mường Ảng có hơn 2ha bưởi trồng xen canh cà phê cũng thiệt hại nặng nề. Những năm trước, 1ha bưởi trừ chi phí cho thu nhập hơn 300 triệu đồng thì năm nay, vườn bưởi của gia đình ông chỉ vớt vát được vài chục triệu. Theo ông Du, diện tích trồng bưởi chủ yếu bằng phẳng nên khi mưa nhiều sẽ gây ngập úng cục bộ. Thêm vào đó mưa xuống kéo theo giông lốc, gió giật mạnh khiến bưởi rụng rất nhiều.

Mưa bão kéo dài không chỉ khiến nhiều diện tích bưởi ở Mường Ảng bị rụng quả mà còn khiến quả bưởi bị nứt, tạo điều kiện cho nấm, sâu bệnh, côn trùng xâm nhập. Cầm những quả bưởi bị hư hỏng đi tiêu hủy, khử khuẩn, anh Lò Văn Thành, xã Búng Lao bộc bạch: Để có được vườn bưởi cho năng suất, chất lượng cao thì người trồng, chăm sóc phải rất kỳ công. Hơn nữa, chi phí bỏ ra cũng rất lớn. Vì vậy, năm nay bưởi thất thu đồng nghĩa nông dân chúng tôi bị thiệt hại nặng nề.

Huyện Mường Ảng hiện có khoảng 300ha trồng cây ăn quả; trong đó, bưởi da xanh trên 50ha, tập trung chủ yếu ở các xã: Ẳng Nưa, Ẳng Cang, Ẳng Tở, Búng Lao và thị trấn Mường Ảng. Do ảnh hưởng của mưa bão, 60 - 80% sản lượng bưởi tại các vườn bị rụng. Nhiều diện tích rụng ít nhưng có dấu hiệu còi cọc, khó sinh trưởng và phát triển.

Ông Lù Văn Cường, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Mường Ảng cho biết: Ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh của người dân về tình trạng bưởi bị rụng, nứt quả, đơn vị đã cử cán bộ phối hợp với chính quyền các xã kiểm tra, xác minh thực tế tại vườn. Căn cứ mức độ thiệt hại và đánh giá tình hình cây trồng, cán bộ đã hướng dẫn nhân dân biện pháp xử lý và khắc phục ban đầu, như: Thu dọn toàn bộ quả bị rụng, nứt mang đi tiêu hủy tránh phát sinh côn trùng gây hại, nhất là ruồi vàng vì chúng sẽ tiếp tục gây hại đối với quả còn lại trên cây. Đồng thời cắt tỉa những cành rậm rạp, còi, kém phát triển để tạo sự thông thoáng giảm độ ẩm của đất.

Là huyện nằm trong khu vực có khí hậu nhiệt đới núi cao phù hợp phát triển một số loại cây có giá trị kinh tế, cây ăn quả và phát triển nông sản hàng hóa, từ năm 2018 đến nay, huyện Mường Ảng chuyển đổi một phần diện tích từ đất nương rẫy, đất vườn tạp và các loại đất trồng cây hàng năm khác kém hiệu quả sang trồng bưởi da xanh, xoài Đài Loan, cam, chanh leo... Tuy nhiên, việc chuyển đổi cây trồng của người dân chủ yếu theo hướng tự phát nên chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Khắc phục tình trạng này, cấp ủy, chính quyền huyện Mường Ảng định hướng người dân phát triển vùng cây ăn quả theo hướng tập trung, trong đó duy trì và mở rộng diện tích bưởi nhằm tạo ra sản phẩm chủ lực có khối lượng lớn; liên kết sản phẩm theo vùng để xây dựng thương hiệu. Chính quyền huyện chỉ đạo cơ quan chuyên môn tăng cường tập huấn, nâng cao năng lực, nhận thức cho người dân về việc sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ để những năm tới huyện Mường Ảng sẽ tạo thành vùng liên kết, đảm bảo tiêu thụ nông sản cho người dân.