Hơn 7 năm trước, Huổi Hạ là cái tên từng tạo nên làn sóng dư luận bởi hình ảnh học sinh, giáo viên phải chui túi nilon đến trường. Giờ đây, cầu mới đã được xây, điểm trường Huổi Hạ dần được kiên cố hóa, vậy nhưng, những gian khó đặc thù vẫn hiện hữu.

Huổi Hạ là điểm trường xa nhất trong 3 điểm lẻ của Trường PTDTBT Tiểu học số 1 Na Sang. Quãng đường 24km từ điểm trường trung tâm đến bản Huổi Hạ vẫn còn hơn 6km đường đất. Một cơn mưa nhỏ cũng khiến con đường vào điểm trường thêm gian khó.

Chưa hết, Huổi Hạ chưa có điện lưới quốc gia, chưa có nguồn nước sạch. Cũng bởi vậy, hành trang đến trường của học sinh điểm trường Huổi Hạ không chỉ có sách vở mà còn cần mang theo nước sinh hoạt.

Năm học này, thầy Lò Văn Trường cùng với thầy Nguyễn Trọng Oánh được phân công dạy tại điểm bản Huổi Hạ. Thầy Nguyễn Trọng Oánh chia sẻ: Nước sinh hoạt của bản Huổi Hạ chủ yếu dẫn theo đường ống nhựa từ các khe núi ở xa. Nguồn nước vốn đã hạn chế, điểm bản lại nằm ở vị trí cao trên đỉnh đồi nên việc dẫn nước về sử dụng khó khăn hơn. Mỗi buổi sáng học sinh đến trường đều phải xách theo can nước từ 3 - 5 lít để sử dụng sinh hoạt cả ngày.

Nhiều bản vùng cao của xã Na Sang sự khó khăn của các điểm trường lẻ như Huổi Hạ là một khó khăn đặc trưng mà ngành giáo dục đang gặp phải.

Tại điểm lẻ Huổi Y thuộc Trường Mầm non Ma Thì Hồ, năm học 2025 -2026 dự kiến có 1 lớp mẫu giáo ghép với hơn 10 trẻ từ 3 - 5 tuổi theo học. Dù số lượng học sinh ít, song nhà trường vẫn phải duy trì điểm lẻ này do Huổi Y cách trung tâm xã 17km, trong đó hơn nửa là đường đất, đi lại khó khăn, hiểm trở.

Cũng vì số lượng học sinh không nhiều nên ở điểm trường Huổi Y chỉ được bố trí một cô giáo phụ trách. Vừa dạy học cô vừa kiêm luôn trách nhiệm chăm sóc bữa ăn, giấc ngủ, sinh hoạt cho các em. Đến tận bây giờ, cô và trò nơi đây vẫn đang thiếu những tiện ích hằng ngày bình thường nhất, khi mà điện chưa về đến, nước kéo ống dẫn từ khe núi. Điện thoại và mạng internet không có, muốn liên lạc phải lên vị trí cao dò “sóng rơi”.

Sẻ chia với những vất vả của thầy cô, nên từ nhiều năm nay, nhiệm vụ “đầu bếp” của điểm trường Huổi Y được các phụ huynh luân phiên phụ trách. Thực phẩm ăn trưa do điểm trường trung tâm cung cấp 2 lần/tuần, cộng thêm các loại thực phẩm khác như: Gạo, trứng, măng nứa, dầu ăn… do phụ huynh đóng góp.

Cô Phạm Thị Huyền Trang, Hiệu trường Mầm non Ma Thì Hồ cho biết: “Với 1 điểm trường trung tâm và 14 điểm trường lẻ, Trường Mầm non Ma Thì Hồ là trường có nhiều điểm lẻ nhất xã. Cách xa trung tâm, điều kiện thiếu thốn đủ bề, đến với những điểm lẻ này, nhiều thầy, cô đã phải cống hiến cả tuổi trẻ, chấp nhận xa gia đình. Vì vậy, nhà trường luôn dành sự quan tâm đặc biệt, nỗ lực bù đắp thiếu hụt cho cả trò và thầy, như tăng cường xã hội hóa trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng học sinh, sắp xếp đội ngũ giáo viên đảm bảo cân đối giữa các điểm trường”.

Trên địa bàn xã Na Sang hiện có 14 trường học, gồm 5 trường mầm non, 5 trường tiểu học và 4 trường THCS. Trong đó, 51 điểm trường lẻ cấp mầm non và tiểu học. Điểm chung của điểm trường lẻ là cơ sở vật chất thiếu; giao thông đi lại khó khăn đặc biệt vào mùa mưa lũ và đầu năm học. Việc duy trì chất lượng giáo dục ở các điểm trường cũng là thách thức lớn bởi một số điểm lẻ chưa có điện nên việc sử dụng thiết bị dạy học hiện đại trong dạy học hạn chế; giáo viên phải dạy học lớp ghép nhiều độ tuổi; việc huy động trẻ em trong độ tuổi đến trường gặp nhiều khó khăn…

Chỉ ít ngày nữa là bước vào năm học mới. Nhiều điểm trường lẻ được quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, vật chất, song không ít điểm trường lẻ đang trăn trở với khó khăn hiện hữu. Mong rằng không lâu nữa những nỗi niềm, vất vả, hiểm nguy sẽ để lại phía sau vì tương lai học sinh vùng cao, vùng xa.