Y tế

Có con đang điều trị lao xương khớp tại Bệnh viện Phổi tỉnh, chị Lò Thị Lả, bản Lói, xã Mường Lói (huyện Ðiện Biên) cho biết: Con gái tôi năm nay 8 tuổi, khi ở nhà, đầu gối cháu sưng lên, ban đầu gia đình cứ nghĩ do cháu ngã hay vận động mạnh thì mới bị như vậy. Ðến khi cháu đi lại thấy đau và sưng to thì gia đình đưa khám ở nhiều nơi mới biết cháu bị lao xương, điều trị từ tháng 4 đến nay tình hình bệnh của cháu cũng đã đỡ hơn.

Bác sĩ Nguyễn Ðức Vinh, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi tỉnh cho biết: Trẻ em bị bệnh lao thường có nguồn lây từ người thân và chủ yếu lây qua đường hô hấp, hoặc bị lây ở trường học, nhà trẻ, khu dân cư… Việc chẩn đoán lao, tìm ra vi khuẩn lao ở trẻ khó hơn so với người lớn vì triệu chứng lâm sàng thường mờ nhạt, dễ bị nhầm với các bệnh lý khác. Nguy hiểm nhất là lao màng não, căn bệnh gây ảnh hưởng đến não bộ và hệ thần kinh trung ương. Nếu bệnh lao phát hiện muộn hoặc điều trị không hết liệu trình rất nguy hiểm. Bệnh sẽ diễn tiến ngày càng nặng, gây nên các triệu chứng sốt, mệt mỏi, kích thích, ho dai dẳng, kiệt sức, thở nhanh, khó thở, ra mồ hôi ban đêm, sút cân và chậm phát triển thể chất, việc điều trị sẽ kém hiệu quả, tỷ lệ khỏi thấp, có những trường hợp bị kháng thuốc hoặc lây lan ra toàn cơ thể, lao đa bộ phận và dẫn đến nguy cơ tử vong.

Trẻ em có thể bị mắc tất cả các thể lao, tuy nhiên thường gặp ở thể lao sơ nhiễm hay lao khởi đầu, lao cấp tính, lao hô hấp sau sơ nhiễm, lao phổi, lao màng phổi và lao ngoài phổi. Lao sơ nhiễm thường gặp nhất, sơ nhiễm lao thông thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng cảm cúm thoáng qua hay nóng sốt mệt mỏi, chán ăn hoặc ít khi có triệu chứng giống như thương hàn, sốt cao, mệt mỏi nhưng không rối loạn tiêu hóa. Lao cấp tính trong đó có lao màng não, lao kê cấp tính là hai biến chứng nặng và sớm của sơ nhiễm lao dễ dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán, điều trị sớm và để lại di chứng trầm trọng nếu chẩn đoán muộn; bệnh có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi nhưng nhiều nhất ở trẻ không tiêm vắc xin phòng bệnh lao, trẻ dưới 2 tuổi. Lao kê là lao cấp ở phổi, xuất hiện trong những tuần lễ đầu sau sơ nhiễm lao với triệu chứng sốt cao, mạch nhanh, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, không có nốt hồng ban ở trên bụng và luôn có dấu hiệu hô hấp khó thở, tím tái; trẻ bị lao kê thường dễ dẫn đến lao màng não. Lao đường hô hấp sau sơ nhiễm bao gồm lao màng phổi với triệu chứng mệt, sút cân, ho, đau tức ngực và lao phổi với triệu chứng sốt nhẹ về chiều, chán ăn, sút cân, tức ngực, ho có đờm hay có máu. Lao ngoài phổi thường biến chứng chậm hơn sau sơ nhiễm lao. Có nhiều dạng lao ngoài phổi, như lao cột sống, giai đoạn đầu trẻ có biểu hiện đau vùng cột sống rồi từ từ gù lưng; lao xương khớp trẻ bị sưng đau khớp và chảy mủ ở xương khớp rò ra ngoài da; lao hạch nổi hạch từng chùm, dính, nếu để muộn sẽ gây rò mủ làm sẹo xấu; lao ruột đi tiêu lỏng hoặc đi tiêu ra đờm, máu kéo dài.

Ðể phòng bệnh lao cho trẻ, sau khi sinh, trẻ phải được tiêm vắc xin phòng bệnh lao; phụ huynh cần bổ sung dinh dưỡng cho trẻ hợp lý, đầy đủ để phát triển khỏe mạnh; giữ vệ sinh nơi ở, nhà cửa luôn sạch sẽ, thoáng mát; nếu gia đình có người bị mắc bệnh lao thì cần tránh không để trẻ tiếp xúc gần gũi với người bệnh. Khi trẻ có triệu chứng nghi bị lao, như ho sốt kéo dài, sút cân hoặc không lên cân, ra mồ hôi trộm… cần đưa ngay đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.

Khi con có các triệu chứng sốt cao, ói mửa, đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, đau bụng, chướng bụng, chị Hoàng Thị Ðiều, tổ dân phố 5, phường Thanh Bình (TP. Ðiện Biên Phủ) đã đưa con đến khám tại Bệnh viện Ða khoa tỉnh. Tại đây, cháu được chẩn đoán mắc tiêu chảy cấp do đường ruột bị nhiễm vi rút.

Chị Hoàng Thị Ðiều cho biết: “Con nhà tôi ở nhà bị sốt tầm 3 ngày, có kèm theo nôn và đi ngoài phân lẫn máu khoảng 4 lần/ngày. Tôi đã cho cháu đến khám và điều trị trong bệnh viện, sau gần 1 tuần điều trị tình trạng cháu đã ổn định hơn”.

Thấy cháu có biểu hiện thở khò khè, sốt, mệt lả kéo dài trong 3 ngày, gia đình bà Nguyễn Thị Yến, tổ 2, phường Mường Thanh (TP. Ðiện Biên Phủ) đã đưa cháu vào thăm khám tại Bệnh viện Ða khoa tỉnh. Tại đây, qua quá trình thăm khám và thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán cận lâm sàng, bác sĩ kết luận cháu bị viêm phổi thùy, có dấu hiệu suy hô hấp. Ðây là bệnh tổn thương do nhiễm vi khuẩn, thường xảy ra vào thời điểm thời tiết có nhiều thay đổi bất thường như hiện nay. Bà Yến cho biết: “Ở nhà, cháu bị ho và sốt nhưng không sốt cao, kéo dài đến ngày thứ 3 nên gia đình đưa đi khám. Cháu được bác sĩ chỉ định nằm viện để điều trị và chẩn đoán bị viêm phổi thùy”.

Bác sĩ Mai Thị Tâm, Trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Ða khoa tỉnh) cho biết: “Về mùa hè với đặc điểm thời tiết nắng nóng kéo dài tạo điều kiện cho rất nhiều loại vi rút, vi khuẩn sinh sôi, phát triển, dễ gây ra các loại dịch bệnh. Tại địa phương trong mùa hè năm nay, chúng tôi thấy nổi cộm lên là các bệnh truyền nhiễm hay gặp như chân tay miệng, cúm, thủy đậu, tiêu chảy và Covid-19 đối với các trẻ sinh ra chưa mắc Covid-19… Ðây không phải là các bệnh nan y, tuy nhiên nếu trẻ mắc bệnh mà không được điều trị và chăm sóc đúng cách thì có thể dẫn tới các biến chứng bội nhiễm. Khi đó việc điều trị sẽ rất khó khăn, tốn kém, dẫn tới các biến chứng nguy hiểm và có thể tử vong”.

Ðể phòng bệnh cho trẻ vào mùa hè, cách hiệu quả nhất là trẻ được tiêm phòng hoặc uống vắc xin đầy đủ; cần thực hiện ăn uống hợp vệ sinh, ăn chín, uống sôi, nhằm tránh ngộ độc cho trẻ. Ðảm bảo dinh dưỡng cho trẻ để nâng cao sức đề kháng, khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, nước ngọt có ga. Hướng dẫn trẻ rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Giữ môi trường sống thông thoáng, trong lành, phát quang môi trường để hạn chế các bệnh lý truyền nhiễm, tránh sự phát triển của côn trùng, ruồi, muỗi hay các vi sinh vật có hại. Không cho trẻ chơi đùa dưới nắng gắt; không nên ở trong phòng máy lạnh với nhiệt độ quá lạnh sẽ khiến trẻ dễ mắc bệnh đường hô hấp như viêm họng, viêm thanh quản… Trong trường hợp trẻ có những biểu hiện mắc bệnh, cha mẹ cần sát sao theo dõi, nếu thấy các triệu chứng chuyển nặng cần sớm đưa trẻ tới bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Trong tháng 5 vừa qua, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 2 trường hợp mắc bệnh bạch hầu; trong đó, 1 trường hợp tử vong tại xã Pu Nhi, huyện Ðiện Biên Ðông. Ðây là những ca bệnh bạch hầu được ghi nhận sau 30 năm tại Ðiện Biên khiến người dân lo lắng. UBND tỉnh kịp thời ra quyết định công bố dịch bạch hầu quy mô cấp xã tại Pu Nhi và nhanh chóng triển khai các biện pháp cần thiết. Cũng trong tháng 5, tại bản Pàng Dề A, xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa xuất hiện ổ dịch bệnh nhiệt thán (bệnh than) ở trâu, bò làm 1 con trâu, 2 con bò chết. Người dân không khai báo cho chính quyền địa phương mà tự mổ thịt và bán cho người dân ở thôn, bản khác để thịt ăn, dẫn đến xuất hiện 3 ổ dịch bệnh than trên người tại: Bản Pàng Dề, bản Phiêng Quảng, xã Xá Nhè và bản Háng Trở 1, xã Mường Báng, huyện Tủa Chùa. Qua điều tra có 13 trường hợp tham gia mổ thịt, chế biến thức ăn có triệu chứng biểu hiện nghi mắc bệnh than thể ngoài da; 132 người ăn thịt 3 con trâu, bò nêu trên. Tình hình bệnh dại cũng có nhiều diễn biến phức tạp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 6 trường hợp mắc và tử vong do bệnh dại lên cơn tại 5 huyện: Ðiện Biên (1 ca); Ðiện Biên Ðông (2 ca); Mường Chà (1 ca); Tủa Chùa (1 ca); Tuần Giáo (1 ca). Nguyên nhân gây bệnh dại và tử vong chủ yếu liên quan đến việc bị chó cắn và không đi tiêm phòng vắc xin dại.

Không chỉ vậy, từ ngày 1/1 - 14/7, toàn tỉnh ghi nhận 5 ổ dịch bệnh truyền nhiễm khác, gồm 1 ổ dịch cúm A/H3, 4 ổ dịch thuỷ đậu với 334 ca mắc. Tình hình các bệnh truyền nhiễm gây dịch khác cũng tăng so với cùng kỳ, như bệnh cúm mùa 3.289 ca; tiêu chảy 3.682 ca, tử vong 1 ca, tăng 901 ca mắc. Bệnh viêm não vi rút ghi nhận 35 ca, tử vong 2 ca, tăng 15 ca mắc, 2 ca tử vong so với năm 2022. Các trường hợp mắc viêm não vi rút đều được điều tra và lấy mẫu xét nghiệm kết quả âm tính với viêm não Nhật Bản…

Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh truyền nhiễm xảy ra trên địa bàn tỉnh, các cơ quan chuyên môn đã nhanh chóng vào cuộc dập dịch và kiểm soát không cho dịch bệnh lây lan trên diện rộng. Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC), các ổ dịch trên đều được phát hiện sớm, lực lượng chuyên môn nhanh chóng xuống trực tiếp cơ sở để điều tra, xác minh, chẩn đoán và triển khai biện pháp xử lý kịp thời. Ðồng thời, triển khai các biện pháp vệ sinh, khử khuẩn môi trường, tổ chức truyền thông trực tiếp tại cộng đồng cung cấp kiến thức về bệnh dịch, hướng dẫn người dân cách phòng tránh bệnh dịch và tránh gây hoang mang trong cộng đồng…

Ngay sau khi công bố dịch bạch hầu, UBND tỉnh đã xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch bệnh bạch hầu trên địa bàn tỉnh năm 2023 với mục tiêu 100% trường hợp mắc bệnh bạch hầu được phát hiện sớm, khoanh vùng, xử lý kịp thời, không để dịch bệnh lây lan ra cộng đồng; trên 95% trẻ từ 5 - 20 tuổi tại các xã có dịch, nguy cơ cao xảy ra dịch bạch hầu được tiêm 2 mũi vắc xin bạch hầu; nâng cao nhận thức của người dân về công tác phòng chống dịch bệnh…

Ông Hạng A Chứ, Trạm phó phụ trách Trạm Y tế xã Pu Nhi, huyện Ðiện Biên Ðông - nơi xảy ra dịch bạch hầu cho biết: “Ngay sau khi ghi nhận ca dương tính đầu tiên, xã thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bạch hầu và phối hợp với các cơ quan chuyên môn triển khai các hoạt động phòng chống dịch, như: Ðiều tra, truy vết, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp nghi mắc, tiếp xúc gần 123 người; xử lý môi trường tại nhà; điều trị dự phòng bằng thuốc kháng sinh cho 1.766 người… Cùng với đó, tập trung rà soát danh sách và triển khai tiêm vắc xin có thành phần bạch hầu cho 2.000 người trong độ tuổi từ 7 - 20 tuổi”.

Ðể khống chế, dập dịch bệnh than trên địa bàn huyện Tủa Chùa, ngoài tập trung triển khai các hoạt động chuyên môn, huy động nhân lực, phương tiện, theo dõi và điều trị những người mắc bệnh… thì việc quan trọng không kém là kiểm soát tốt bệnh than trên gia súc. Trong đó, các cơ quan chuyên môn đã khẩn trương rà soát công tác tiêm vắc - xin phòng bệnh than cho đàn gia súc trên địa bàn, nhất là vùng có ổ dịch cũ, khu vực có nguy cơ cao, bảo đảm tỷ lệ tiêm vắc xin phòng bệnh cho gia súc theo quy định… Ðối với các bệnh truyền nhiễm khác có nguy cơ bùng phát dịch, cơ quan chuyên môn tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân trong công tác phòng, chống ban đầu. Ðồng thời, chủ động các phương án khống chế kịp thời khi dịch xảy ra, không để lan rộng, không để “dịch chồng dịch” gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người dân.

Bài, ảnh: Diệp Chi

Theo thống kê của Khoa Truyền nhiễm (Trung tâm Y tế huyện Ðiện Biên) từ đầu năm đến nay có 65 bệnh nhân mắc viêm da mủ, chủ yếu là trẻ nhỏ dưới 10 tuổi. Có hai con nhỏ đang điều trị viêm da mủ tại Khoa Truyền nhiễm, anh Nguyễn Ðăng Tùng, xã Noong Hẹt (huyện Ðiện Biên) cho biết: Nghỉ hè, hai cháu có về ông bà chơi và đi tắm suối, sau khi về nhà thì bắt đầu xuất hiện vết mụn nước như thủy đậu. Gia đình có ra hiệu thuốc mua thuốc về chữa trị, nhưng 4 ngày vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm mà còn nặng hơn, cháu bị sốt, ngứa ngáy không chịu được. Sau khi đưa đến Trung tâm Y tế khám thì được các bác sĩ chẩn đoán bị viêm da mủ và chỉ định nhập viện điều trị.

Cũng đang điều trị viêm da mủ tại khoa, nhưng tình trạng của cháu Tòng Thị Bảo Yến, 8 tuổi, xã Na Tông (huyện Ðiện Biên) đã nặng với nhiều vết loét khắp người. Theo chia sẻ của người nhà cháu Yến, bố mẹ cháu đi làm ăn xa, cháu ở nhà với ông bà ngoại, nghỉ hè nên suốt ngày đi chơi, tắm suối, bị ngứa nhưng cháu ngại không dám nói với ai trong nhà, đến khi tình trạng các vết loét nặng, đau đớn, không đi lại được nữa thì gia đình mới biết và đưa cháu đến Trung tâm Y tế khám bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Thị Bích Thục, Trưởng khoa Truyền nhiễm cho biết: Bệnh viêm da mủ có thể xảy ra quanh năm, hay gặp nhất vào mùa hè; tùy vào nguyên nhân gây bệnh sẽ xuất hiện ở những nhóm người khác nhau, trong đó thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 10 tuổi, người suy giảm miễn dịch và nhóm người giữ gìn vệ sinh không đảm bảo. Nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất là do hai loại vi khuẩn tụ cầu khuẩn và liên cầu khuẩn (nguyên nhân gây bệnh bởi liên cầu sống tự nhiên trên da). Nếu phát hiện sớm bệnh và điều trị đúng cách thì những tổn thương trên da sẽ nhanh chóng khô bề mặt, bong vẩy da và bệnh nhân sẽ khỏi bệnh hoàn toàn sau 5 - 7 ngày. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn hoặc người già, trẻ sơ sinh, bệnh nhân có kèm bệnh khác cần cẩn trọng trong việc đều trị vì có khả năng nhiễm trùng huyết, viêm cầu thận, thậm chí là tử vong. Năm 2020, ở khoa đã tiếp nhận một bệnh nhân bị viêm da mủ nặng, lở loét toàn thân, phải chuyển tuyến trên, nhưng đáng tiếc trường hợp đó quá nặng, cháu bé đã tử vong vì phát hiện muộn.

Với nguyên nhân do tụ cầu khuẩn, thường gây tổn thương ở nang lông, ban đầu lỗ chân lông hơi sưng đỏ, đau, sau thành mụn nhỏ. Bệnh gây nhọt, nếu số lượng nhiều có thể kèm theo sốt, hạch bạch huyết sưng đau thường gặp ở người suy nhược, giảm sức đề kháng… Ðối với nhóm nguyên nhân do liên cầu, người bệnh dễ bị chốc lây tạo thành từng đám vẩy vàng sâu dính bết tóc, da trợt đỏ, rớm dịch hay chốc loét thường gặp ở bệnh nhân suy dinh dưỡng có bệnh tiểu đường, nghiện rượu hoặc bị chốc mép, hăm…

Ðể phòng ngừa bệnh viêm da mủ, bác sĩ Thục khuyến cáo mọi người cần giữ vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát; giữ cơ thể luôn sạch sẽ, khô thoáng, không để mồ hôi đọng lại trên người quá lâu; tăng cường bổ sung vitamin để tăng sức đề kháng của cơ thể; mặc quần áo rộng rãi, thoáng, thấm mồ hôi. Tùy từng dạng viêm da mủ sẽ có thuốc điều trị thích hợp, người bệnh không được tự ý dùng thuốc kháng sinh, thuốc bôi, dán cao, đắp lá, không tự nặn mụn, nhọt đang viêm tấy, không được cào xước vùng da bị viêm. Nếu có những triệu chứng của bệnh viêm da mủ cần đến cơ sở y tế thăm khám để xác định bệnh và đề phòng biến chứng như viêm cầu thận, nhiễm trùng huyết, thậm chí là tử vong.

Cháu Đào Trần Gia Bảo, sinh năm 2019, trú tại xã Núa Ngam (huyện Điện Biên) được gia đình đưa vào viện điều trị trong tháng 6 vừa qua. Do có tiền sử viêm não nên Gia Bảo phải mang trên mình những di chứng của bệnh bại não như yếu tay chân trái, không nói được, chậm phát triển thể chất và trí tuệ. Sau nhiều lần đưa con đi khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, Bệnh viện Y học cổ truyền huyện Điện Biên, gia đình tiếp tục đưa cháu đến Bệnh viện Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh để điều trị.

Cũng trong tháng 6/2023, cháu Quàng Phúc Lâm, sinh năm 2018, trú tại xã Pá Khoang (TP. Điện Biên Phủ) tiếp tục được mẹ đưa đến Bệnh viện Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh điều trị bệnh bại não. Theo chia sẻ của gia đình, nguyên nhân khiến Phúc Lâm bị bại não là do bệnh nhi bị ngạt sau sinh. Dù gia đình đã đưa con đi điều trị tại nhiều bệnh viện từ Trung ương đến địa phương, song tình trạng vẫn không cải thiện nhiều. Hiện Phúc Lâm bị chậm phát triển trí tuệ, yếu tứ chi, yếu cột sống cổ và cột sống thắt lưng, chưa biết bò, chưa ngồi và đứng được, cầm nắm yếu, chưa biết nói.

Bác sĩ Lường Văn Tiến, Phó Trưởng khoa Phục hồi chức năng (Bệnh viện Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh) cho biết: Bại não là một hội chứng với nhiều triệu chứng do tổn thương não trong giai đoạn phát triển của trẻ. Rối loạn hệ thần kinh này không tiến triển và các triệu chứng của bại não thay đổi theo tuổi và sự phát triển của não. Nguyên nhân bại não thường xảy ra khi trẻ đang trong thời kỳ tiền sản, thời kỳ mới sinh và thời kỳ sau sinh như sinh non, cân nặng nhẹ hơn bình thường, nhiễm trùng bào thai, mẹ mang bầu lạm dụng thuốc, mẹ bầu bị tiền sản giật; sang chấn sản khoa, rối loạn nhịp tim, thiếu oxy não; trẻ sau sinh có dấu hiệu co giật, thiếu oxy não, chấn thương vùng đầu…

Bệnh bại não có thể ảnh hưởng toàn bộ đến khả năng vận động của cơ thể, hoặc chỉ ảnh hưởng một phần hoạt động của cơ thể, giới hạn ở một chi hoặc một nửa cơ thể. Với các dấu hiệu và triệu chứng gồm: Chậm phát triển các kỹ năng vận động, chậm phát triển về ngôn ngữ, phản xạ quá mức, mất thăng bằng hoặc thiếu phối hợp cơ, cử động không tự chủ, chảy nhiều nước dãi và có vấn đề với ruột, các vấn đề về thần kinh như động kinh, thiểu năng trí tuệ và mù lòa. Đến thời điểm hiện tại, để chẩn đoán chính xác tình trạng bại não vẫn chưa có phương pháp cụ thể mà quá trình bại não thường được theo dõi trong thời gian dài để xác định thông qua một số phương pháp như: Chụp CT, điện não đồ, điện não địa hình đồ, điện cơ đồ, sơ đồ trở kháng máu não.

Theo bác sĩ Lường Văn Tiến, hầu hết các trường hợp bại não không thể phòng ngừa được. Tuy nhiên, người mẹ có thể chủ động giảm thiểu nguy cơ bị bại não cho con bằng cách tăng cường sức khỏe và phòng ngừa các biến chứng khi mang thai. Để ngăn ngừa và giảm thiểu rủi ro bị bại não ở thai kì hoặc đối với trẻ sơ sinh, người mẹ nên tiêm phòng đầy đủ nhằm ngăn ngừa nhiễm trùng có thể gây tổn thương não của thai nhi. Cùng với đó, đảm bảo sức khỏe khi chuẩn bị mang thai, thường xuyên đi khám thai sớm trước khi sinh để giúp phòng ngừa sinh non, sinh con nhẹ cân và nhiễm trùng. Tuyệt đối không sử dụng thức uống có cồn và thuốc lá khi mang thai bởi điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bị bại não ở trẻ. Đối với trẻ em, các bậc phụ huynh cần chú ý phòng ngừa chấn thương đầu cho trẻ bằng cách sử dụng các thiết bị, đồ bảo hộ an toàn cho trẻ, áp dụng các biện pháp an toàn cho trẻ khi tham gia vui chơi, hoạt động (đội mũ bảo hiểm khi cho trẻ ngồi xe máy, cho bé ghế ngồi ô tô riêng, dùng mũ bảo hiểm xe đạp, để thanh vịn an toàn trên giường…) và giám sát thường xuyên khi trẻ chơi những trò chơi vận động mạnh hoặc nơi tiềm ẩn nguy cơ không an toàn.

Là người có tiền sử bệnh cao huyết áp, do vậy tháng nào bà Nguyễn Thị Tần, ở tổ dân phố 11, phường Mường Thanh (TP. Điện Biên Phủ) cũng phải đi khám định kỳ vì có bảo hiểm y tế. Tuy nhiên, vào những tháng đầu năm nay, khi đi khám tại Bệnh viện Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh, bà chỉ được các bác sĩ khám và thông báo là hết thuốc, do vậy bà phải tự mua thuốc ở ngoài để điều trị. Bà Nguyễn Thị Tần chia sẻ: “Hôm nay tôi đi khám bệnh và xin thuốc huyết áp, nhưng khi đến bệnh viện thì nhận được thông báo hết thuốc. Để điều trị bệnh buộc chúng tôi phải mua thuốc ở các quầy bên ngoài. Tôi mong các cơ quan ban ngành giúp đỡ để mỗi khi đi khám bệnh đều được phát thuốc và không mất thêm chi phí...”. 

Trường hợp bà Tần chỉ là một trong số rất nhiều bệnh nhân bị các bệnh về cao huyết áp, tiểu đường, máu nhiễm mỡ... khi đến khám tại một số cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh gặp phải tình trạng thiếu thuốc và đã phải mua thuốc ở ngoài để điều trị. Chung trăn trở với bà Tần, ông Nguyễn Xuân Tiến, phường Mường Thanh chia sẻ: “Tôi mắc bệnh huyết áp, định kỳ cứ vào ngày 20 hàng tháng thì phải đi khám lấy thuốc uống, nhưng mấy tháng nay đầu năm không có thuốc mà đều phải mua ngoài. Tình trạng thiếu thuốc chung thì mình cũng phải chấp nhận đi mua ở ngoài để uống thôi...”.  

Để khắc phục tạm thời tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế vào thời điểm đó, các cơ sở y tế cũng đã chủ động các giải pháp để vẫn đảm bảo công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe bệnh nhân. Ông Nguyễn Trọng Ninh, Giám đốc Bệnh viện Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh cho biết: “Để khắc phục tình trạng thiếu thuốc đối với các đối tượng tham gia bảo hiểm y tế thì chúng tôi cũng đang xử lý theo nhiều cách. Một là, hẹn bệnh nhân sau khi khắc phục được sẽ mời đến cấp thuốc cho bệnh nhân. Thứ hai, đối với bệnh nhân không còn thuốc cấp bách phải điều trị thì chúng tôi sẽ chuyển sang Bệnh viện Đa khoa tỉnh để tiếp nhận và cấp phát thuốc cho người bệnh. Thứ ba, đối với một số trường hợp không có thời gian đi khám, chúng tôi cũng giải thích cho người bệnh sẽ thay thế một số loại thuốc khác cùng nhóm hoặc khác nhóm nhưng vẫn đáp ứng được công tác điều trị”.

Theo thông tin từ Sở Y tế, nguyên nhân thiếu thuốc vào thời điểm đầu năm được xác định do một số thuốc thuộc về thuốc chuyên khoa đấu thầu tập trung cấp quốc gia không trúng. Nguyên nhân thứ hai do việc đấu thầu tại các cơ sở y tế không có nhà thầu tham gia ở một số loại thuốc như thuốc hướng thần gây nghiện, dịch truyền và đặc biệt là thuốc đông y và các vị thuốc cổ truyền. Đến thời điểm này, các cơ sở y tế công lập đã hoàn thành việc tổ chức đấu thầu mua thuốc, vật tư y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh năm 2023 nên cơ bản đáp ứng đủ thuốc, vật tư y tế. Tuy nhiên vẫn còn thiếu một số thuốc do các cơ sở y tế đã tổ chức đấu thầu xong không trúng thầu (dù đã tổ chức đấu thầu lần thứ 2), như: Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, dịch truyền, dược liệu, vị thuốc cổ truyền... hoặc một số thuốc thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia mà nhà thầu trúng thầu cung ứng chưa kịp thời. Ông Trần Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Trong hơn 100 danh mục đơn vị được giao đấu thầu lần 1 thì có 70% danh mục thành công, chỉ có khoảng 30% không thành công. Nguyên nhân được xác định là do giá kế hoạch đưa ra quá thấp nên các nhà thầu không tham gia. Tuy vậy, về cơ bản nguồn thuốc, vật tư y tế của đơn vị vẫn đảm bảo được công tác khám chữa bệnh cho người dân. Đơn vị đang tiến hành gấp rút tiến hành việc đấu thầu bổ sung lần 2 các danh mục thuốc còn lại, dự kiến trong tháng tới sẽ hoàn thành. Vào thời điểm này, đơn vị chỉ còn khó khăn về dịch chạy thận và phim chụp X-quang. Phương án khắc phục tạm thời là đơn vị trình xin mua phim X-quang trong trường hợp cấp bách cho tới lúc gói thầu lần 2 hoàn thành...”.

Để giải quyết tình trạng thiếu thuốc như hiện nay, ngành Y tế tỉnh đang chỉ đạo các đơn vị điều phối thuốc giữa các cơ sở y tế với nhau một các hợp lý, sử dụng những loại thuốc tương đương để thay thế, nhằm giảm bớt chi phí cho người dân. Đồng thời, tập trung các giải pháp để đảm bảo cung ứng thuốc phục vụ công tác khám chữa bệnh cho nhân dân. Sở Y tế đã trình UBND tỉnh cho phép các đơn vị tự tổ chức mua các thuốc không trúng thầu. Ngoài ra, Sở cũng chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh sử dụng các thuốc có tác dụng tương tự để thay thế các thuốc không trúng thầu, triển khai dự trữ thuốc, vật tư y tế đảm bảo đáp ứng đầy đủ, kịp thời; chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh khẩn trương tổ chức đấu thầu bổ sung các thuốc không trúng thầu; tổ chức điều chuyển các thuốc thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp địa phương giữa các cơ sở y tế. Đồng thời, Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở kinh doanh dược trên địa bàn triển khai kế hoạch dự trữ đầy đủ thuốc, vật tư y tế để cung ứng ngay khi nhận được dự trù của các cơ sở y tế...