Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra tại một cửa hàng tạp hóa ở TP. Điện Biên Phủ.

Tình trạng mua bán, tích trữ hàng hóa, thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ có xu hướng ngày càng tăng. Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh, thành trong cả nước đã phát hiện, xử lý hàng loạt vụ việc mua bán, vận chuyển, tích trữ thực phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh kém chất lượng, không rõ nơi sản xuất hoặc dán nhãn, mác giả.

Trong đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, ngày 26/5 Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh phát hiện kho lạnh tại TP. Móng Cái chứa gần 8 tấn chân gà không rõ nguồn gốc xuất xứ. Toàn bộ số hàng gồm 1.720kg chân gà chưa sơ chế và 6.100kg chân gà đã sơ chế được đóng trong các bao tải chờ đưa đi tiêu thụ. Chủ kho hàng khai báo, số chân gà mua trôi nổi về bán kiếm lời, không có hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ. Trước đó, ngày 20 - 21/5 cũng tại TP. Móng Cái, lực lượng biên phòng phát hiện liên tiếp 2 vụ vận chuyển gần 01 tấn chả mực, bánh bao, xúc xích, lạp xưởng đã sơ chế, đóng gói đưa đi tiêu thụ, không rõ nguồn gốc. Tại Hà Nội, ngày 24/5 lực lượng công an phát hiện, bắt giữ 1,4 tấn chân gà đã sơ chế, đóng gói, nhiều sản phẩm xuất hiện nấm mốc, không rõ nguồn gốc, được vận chuyển từ Hòa Bình về Hà Nội tiêu thụ. Trước đó, tại địa bàn Hà Nội, lực lượng chức năng phát hiện 800kg thực phẩm đông lạnh gồm trứng gà non và tràng gà không có nhãn mác, nơi sản xuất, điều kiện bảo quản sơ sài. Kiểm tra một kho đông lạnh ở huyện Thanh Trì (Hà Nội), ngày 5/5, lực lượng quản lý thị trường và cảnh sát kinh tế đã phát hiện hơn 7 tấn nội tạng động vật (trứng non, nầm lợn, tràng gà…) không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, vi phạm nghiêm trọng các quy định về an toàn thực phẩm. Ngay với thực phẩm ăn chay cũng được mua bán không rõ xuất xứ khi ngày 20/5 lực lượng quản lý thị trường tỉnh Phú Yên phát hiện và buộc tiêu hủy 01 tấn chả chay không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Tại Điện Biên, Sở Y tế vừa hoàn tất đợt kiểm tra các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc chữa bệnh, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng, sữa trên địa bàn TP. Điện Biên Phủ và huyện Điện Biên. Qua kiểm tra, phát hiện kết luận 8 cơ sở vi phạm với 13 loại hàng hóa, thực phẩm chủ yếu là chân gà, xúc xích, bánh kẹo, củ cải muối và sữa; tổng trọng lượng hơn 200kg. Các loại thực phẩm được đóng gói trong bao bì có in chữ Trung Quốc và các cơ sở không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, nơi sản xuất sản phẩm. Đoàn kiểm tra đã buộc 8 cơ sở tự tiêu hủy hàng hóa, đồng thời xử phạt hành chính 29 triệu đồng, tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề dược 5 tháng đối với 01 cá nhân. Thông tin từ thanh tra Sở Y tế cho rằng, công tác kiểm tra, giám sát và xử lý đối với hàng hóa, thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm gặp nhiều khó khăn bởi khối lượng hàng hóa nhập lậu, hàng không có nguồn gốc, xuất xứ chủ yếu ở các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ nhưng việc lấy mẫu và kinh phí kiểm định mẫu thực phẩm còn hạn chế.

Hàng loạt vụ việc liên quan đến thực phẩm kém chất lượng, không rõ xuất xứ được phát hiện tại nhiều địa phương trên cả nước khiến dư luận không khỏi hoang mang, lo lắng. Đáng lo ngại, các loại thực phẩm không rõ nơi sản xuất, chất lượng kém bày bán nhiều ở khu vực trường học với đối tượng tiêu thụ chủ yếu là học sinh, trẻ em bởi các món ăn vặt có giá rẻ, ăn liền. Không chỉ thực phẩm, hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái là dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng... đe dọa trực tiếp sức khỏe người tiêu dùng được đưa ra thị trường tiêu thụ với thủ đoạn ngày càng tinh vi, có tổ chức.

Tại sao các vụ vi phạm diễn ra tràn lan và có lỗ hổng trong quản lý chất lượng thực phẩm hay không là vấn đề khiến dư luận lo ngại. Trách nhiệm quản lý, đánh giá chất lượng an toàn thực phẩm cần xác định rõ cơ quan, đơn vị để quy trách nhiệm xử lý khi xảy ra sự cố hay ngộ độc thực phẩm. Việc sản xuất, vận chuyển, mua bán thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc chữa bệnh… kém chất lượng, không rõ xuất xứ có xu hướng gia tăng bởi đối tượng vi phạm lợi dụng sự thiếu chặt chẽ và đồng bộ giữa các quy định quản lý chất lượng, kiểm soát quảng cáo và phân phối sản phẩm. Vi phạm không được xử lý triệt để trong khi lợi nhuận thu được từ kinh doanh hàng kém chất lượng rất lớn là nguyên nhân khiến tình trạng sản xuất, mua bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc ngày càng tinh vi.

Để đảm bảo an toàn và quyền lợi của người dân, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục ban hành các công điện, chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, thuốc chữa bệnh giả, sữa giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả… Toàn quốc mở đợt cao điểm truy quét hàng giả từ ngày 15/5 - 15/6. Thông tin từ Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho thấy, chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, trong đó hơn 1.100 vụ liên quan đến hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ; khởi tố gần 1.400 vụ án hình sự liên quan lĩnh vực này.

Đấu tranh phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm việc sản xuất, mua bán hàng giả, hàng kém chất lượng cần sự phối hợp, rõ trách nhiệm của nhiều lực lượng. Tất cả vì mục tiêu không để hàng hóa, thực phẩm không rõ nguồn gốc mua bán trôi nổi, đe dọa sức khỏe người dân.

Hà Anh