Văn hóa - Xã Hội

Bài 1: Đối đầu, xóa bỏ hủ tục

Trong “cuộc chiến” bài trừ hủ tục, xóa bỏ tệ nạn ma túy… xây dựng nếp sống văn minh nơi rẻo cao tỉnh Điện Biên nói chung, các xã biên giới nói riêng có sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín (NCUT). Bằng uy tín, trách nhiệm, sự gương mẫu, tiếng nói của những già làng, trưởng bản, NCUT như “ngọn lửa” soi sáng, giúp đồng bào vươn lên.

Mình phải làm gương…

Cơn mưa rừng vẫn rả rích rơi. Theo chân cán bộ xã, tôi tìm đến nhà già làng Vàng Giống Chá, đảng viên, NCUT bản Van Hồ, xã Si Pa Phìn (huyện Nậm Pồ). Trong ngôi nhà gỗ mái thấp, diện lên mình bộ trang phục dân tộc Mông truyền thống, già Chá cười sảng khoái bảo: “Đã là nét đẹp truyền thống thì mình phải bảo tồn, gìn giữ còn hủ tục phải kiên quyết bài trừ, từ bỏ thì cuộc sống mới tốt lên được!”. 71 năm tuổi đời, hơn 40 năm tuổi Đảng, trải qua nhiều cương vị công tác từ Bí thư Đảng ủy xã, Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Mường Nhé, bí thư chi bộ, già Chá là người chứng kiến đổi thay đột phá của người Mông nơi đây.

Đôi mắt đượm buồn, nhớ lại những ngày cũ của bản Mông, mà chính bản thân già Chá cũng không vượt qua được “lệ làng”. Già Chá bồi hồi: Ngày trước, không ít các hủ tục đã bám rễ sâu trong đời sống người Mông ở Mường Nhé, Nậm Pồ như: Bắn súng báo hiệu có người qua đời; không bỏ người chết vào trong quan tài mà được đưa lên cáng treo giữa nhà nhiều ngày, mổ nhiều trâu, bò làm lý để báo hiếu với người quá cố... Ngay nhà mình, khi bố đẻ qua đời năm 1999, dưới những hủ tục và áp lực của các bậc cao niên trong họ, cũng không để bố vào quan tài, 7 ngày sau mới mang đi chôn cất, tổ chức đám tang tốn kém!.

Duy trì những hủ tục không chỉ khiến đời sống bà con đói nghèo lạc hậu triền miên, mà còn làm môi trường, sức khỏe bị đe dọa… Vượt qua sự định kiến, khi mẹ qua đời, già Chá đã kiên quyết, tiên phong đưa thi thể mẹ vào quan tài ngay sau khi khâm liệm; đồng thời tổ chức nghi lễ cúng, đưa đi chôn cất trong 48 giờ. Già Chá kiên định bảo: Dù bị anh em trong dòng họ và ngay trong gia đình phản đối, không đồng tình ủng hộ. Nhưng mình phải làm gương thì mới vận động được bà con làm theo.

Không chỉ là người dẫn đường, già Chá còn lặn lội đi khắp các bản trên, xóm dưới có đồng bào Mông sinh sống để tuyên truyền, vận động Nhân dân xóa bỏ hủ tục trong tang ma. Cùng với đó, già Chá tìm gặp các bậc cao niên, trưởng dòng họ, người có tiếng nói trong cộng đồng người Mông để thuyết phục họ cùng chung tay xóa bỏ hủ tục. Ông Mùa A Hòa, Chủ tịch UBND xã Si Pa Phìn cho biết: “Già Chá là người góp công rất lớn trong việc xây dựng nếp sống văn hóa của người Mông nơi rẻo cao này. Đến nay 100% đám tang người Mông trong xã đều đưa người chết vào quan tài và không bắn súng thông báo khi có người chết như trước nữa; 100% bản Mông đã đưa quy ước thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vào hương ước của bản, các đám tang thực hiện việc chôn cất trong 48 giờ, việc tổ chức ăn uống linh đình trong đám tang đã giảm đáng kể”.

Câu chuyện dài về việc đưa nếp sống văn hóa mới trong tang lễ của đồng bào nơi đây được ví như “kỳ tích” giữa đại ngàn.

Cứu sinh những phận đời

Điện Biên những năm 1995 của thế kỷ trước, việc trồng cây thuốc phiện rất phổ biến ở các huyện vùng cao, biên giới. Trồng thuốc phiện để làm giàu, hút thuốc phiện “thay cơm” và ai cũng có thể hút thuốc phiện, từ người già đến thanh niên và cả phụ nữ. Hồi ấy, ở xã biên giới Sín Thầu (huyện Mường Nhé) - nơi “thâm sơn cùng cốc” hàng trăm trai tráng vốn khỏe mạnh cũng bị khói thuốc của “nàng tiên nâu” làm mê muội, khiến cuộc sống rơi vào cảnh đói nghèo, tuyệt vọng.

Sín Thầu ngày ấy, chỉ vỏn vẹn có hơn 100 nóc nhà thuộc 3 bản: A Pa Chải, Tả Kố Khừ, Sen Thượng nhưng có tới gần 110 người nghiện. Với quyết tâm, đưa cuộc sống người dân trở lại ánh sáng; NCUT Sừng Sừng Khai (dân tộc Hà Nhì), bản A Pa Chải khi ấy là Phó Chủ tịch UBND kiêm Trưởng Công an xã đã lĩnh “ấn” tiên phong, cùng với cấp uỷ, chính quyền, bộ đội biên phòng kiên quyết xoá bỏ vấn nạn ma tuý.

Ông Sừng Sừng Khai kể lại: Việc đưa người nghiện đi cai khi ấy được xem là nhiệm vụ bất khả thi. Bởi họ không hợp tác, chống đối kịch liệt, khi chúng tôi đến nhà người thì bỏ lên rừng, người thì kích động ném đá tổ công tác... Tuy nhiên, với ý chí sắt đá, không khuất phục trước “nàng tiên nâu”, tổ công tác đã chia thành các nhóm, tỏa đi từng ngõ, gõ từng nhà để tuyên truyền, thuyết phục, thậm chí sử dụng biện pháp mạnh để người dân tự giác phá bỏ cây thuốc phiện, giúp người lầm lỡ đoạn tuyệt với “nàng tiên nâu”.

“Mưa dầm thấm lâu”, từ những câu chuyện trên nương, bên bếp lửa hồng, ông Khai và tổ công tác đã được Nhân dân tin tưởng, đưa lên nương tự tay phá bỏ 1ha cây thuốc phiện. Các đối tượng nghiện hút, lần lượt đăng ký tham gia cai nghiện ma túy. “Đối với người khoẻ mạnh thì chúng tôi đưa lên huyện cai; những người già có tuổi, ốm yếu thì cai tại xã, tại nhà. Chúng tôi cũng nhận được sự giúp đỡ tận tình của bộ đội biên phòng, hỗ trợ quản lý người nghiện, cung cấp thuốc men. Sau những đợt cai nghiện đã có hàng chục người được cứu sinh, đoạn tuyệt hẳn với “nàng tiên nâu” - ông Khai chia sẻ.

Đang dở câu chuyện, có tiếng xe máy vào nhà. Ông Khai cười phá lên bảo: “Nó đấy, thằng Sừng P. T., người cùng bản, trước đây nghiện nặng lắm, người gầy như một cây củi khô, suốt ngày chỉ nằm dài. Từ ngày bỏ được thuốc phiện, nó chăm chỉ làm ăn, rồi có của ăn của để, gia đình giờ khá giả lắm!. Con cháu học hành đầy đủ, có người còn làm cán bộ xã đấy.

Chuyện đã cũ ở bản, nhưng không cũ với Sừng P.T. Nắm chặt tay ông Khai, ông T. từ tốn nói: “Nếu không có bác Khai vận động, thuyết phục đưa mình đi cai nghiện thì có lẽ giờ đây mình đã chết rồi!”. Không biết lấy gì để trả hết ân tình của bác Khai và cấp ủy, chính quyền, bộ đội biên phòng đã “cứu sinh” nên mình tìm cách đền đáp bằng việc nỗ lực phát triển kinh tế, xây dựng thành công mô hình nuôi bò, trồng sa nhân... với thu nhập trên 70 triệu đồng/năm; tích cực vận động con cháu, người dân trong bản tránh xa ma túy. Cùng nhau vun đắp nghĩa tình bản mường, xây dựng quê hương Sín Thầu ngày càng ổn định, phát triển nơi phên giậu cực Tây Tổ quốc.

Bài 2: Dành trọn tâm sức xây dựng bản làng

Do ảnh hưởng của mưa bão, nhiều tuyến đường trên địa bàn huyện Mường Nhé đã bị sạt lở, nền, mặt đường bị lún sụt... ảnh hưởng không nhỏ đến việc đi lại của người dân và phương tiện. Theo thống kê, từ đầu mùa mưa đến nay, toàn huyện có 18 tuyến đường giao thông bị hư hỏng nặng, gây thiệt hại trên 60 tỷ đồng. Trong đó, các tuyến đường có khối lượng sụt sạt lớn như: Tuyến đường từ xã Quảng Lâm đến bản Huổi Lụ (xã Pá Mỳ); xã Quảng Lâm đi xã Na Cô Sa (huyện Nậm Pồ); bản Nậm Pố (xã Mường Nhé) đi xã Nậm Vì; tuyến đường từ xã Nậm Kè đi xã Pá Mỳ… Trao đổi về những thiệt hại liên quan đến hạ tầng giao thông trên địa bàn, ông Ðàm Văn Cường, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Mường Nhé cho biết: Từ tháng 7/2024, trên địa bàn huyện Mường Nhé xảy ra mưa lớn trên diện rộng, gây sạt lở các tuyến giao thông với khối lượng lớn. Phòng đã tổ chức đảm bảo giao thông bước một để phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Hiện nay, chúng tôi đang tiến hành thi công hoàn trả nền, mặt đường, khắc phục các công trình thoát nước và hoàn thiện hồ sơ trình UBND huyện phê duyệt. Theo đó, kinh phí để khắc phục các tuyến giao thông trên địa bàn huyện khoảng 60 tỷ đồng.

Giống như huyện Mường Nhé, mùa mưa bão vừa qua, huyện Điện Biên Đông cũng bị thiệt hại một số tuyến đường giao thông. Để đảm bảo giao thông sau mùa mưa bão, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện đã đi kiểm tra, xác minh, ước thiệt hại khoảng 19 tỷ đồng. Do nguồn kinh phí khắc phục hạn chế nên trước mắt, Phòng đã phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan huy động máy móc, phương tiện tổ chức hót sụt sạt, khắc phục sự cố giao thông. Trong đó, huyện đã chỉ đạo phòng chuyên môn và các xã huy động lực lượng tại chỗ tiến hành hót sụt sạt. Ðồng thời huy động máy móc, phương tiện của các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tạm thời khắc phục, thông đường đối với các tuyến có khối lượng đất đá sạt lở quá lớn nhằm đảm bảo lưu thông cho người dân.

Ông Đinh Quang Bạo, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Điện Biên Đông cho biết: Hiện nay công tác duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa các tuyến đường giao thông trên địa bàn huyện sau mùa mưa gặp khó khăn do lượng đất đá sụt sạt lớn. Nhiều công trình giao thông bị thiệt hại, nhưng vì nguồn kinh phí khắc phục cấp cho huyện hạn hẹp nên chưa thể khắc phục triệt để. Vậy nên, đối với các điểm sạt lở nhỏ, Phòng tham mưu UBND huyện chỉ đạo các xã huy động lực lượng tại chỗ tiến hành hót sụt sạt để thông đường. Ðối với những điểm có khối lượng đất đá lớn, yêu cầu các đơn vị đảm bảo giao thông huy động máy móc, phương tiện khắc phục để thông đường bước một, tạo điều kiện cho người dân đi lại thuận lợi hơn.

Không chỉ các tuyến đường cấp huyện, đợt mưa bão vừa qua cũng ảnh hưởng không nhỏ đến các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ trên địa bàn. Được biết, hiện nay Sở GTVT được giao quản lý trên 916km đường bộ trên địa bàn tỉnh, trong đó có 6 tuyến quốc lộ (hơn 610km) và 10 tuyến đường tỉnh (301,4km). Sau cơn bão số 3, một số tuyến đường do sở quản lý xảy ra tình trạng sụt trượt, sạt lở bùn, đất đá từ ta luy dương xuống nền, mặt đường, công trình thoát nước với khối lượng lớn. Thậm chí, nhiều điểm còn xảy ra sạt lở đất đá lấp phủ toàn bộ nền, mặt đường hoặc lún sụt lấn sâu vào đường; gây thiệt hại trên 19 tỷ đồng. Còn đối với các tuyến quốc lộ do Bộ GTVT, Cục Đường bộ uỷ quyền cho Sở quản lý cũng bị hơn 125.000m3 bùn, đất đá sạt ta luy dương xuống đường; 13.683m3 bùn, đất đá lấp tắc cống, rãnh; sạt lở ta luy âm khoảng 526m; mặt đường bị hư hỏng, sình lún khoảng 116m2… thiệt hại ước tính trên 12 tỷ đồng. Các tuyến đường tỉnh được UBND tỉnh giao quản lý cũng bị sạt ta luy dương khoảng 58.461m3 bùn, đất đá xuống đường; khối lượng lớn đất, đá lấp tắc cống, rãnh và mặt đường bị hư hỏng khoảng 2.220m2; ước thiệt hại hơn 7 tỷ đồng.

Ông Phạm Văn Sỹ, Phó Giám đốc Sở GTVT cho biết: Trước tình hình thiệt hại nói trên, Sở đã kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền (Bộ GTVT, UBND tỉnh) ban hành quyết định công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại một số vị trí. Đồng thời chủ động, quyết liệt chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong ngành huy động tối đa máy móc vật tư, nhân lực tại chỗ thực hiện công tác đảm bảo giao thông bước một. Với những thiệt hại xảy ra, thực hiện theo phương châm “4 tại chỗ”, Sở GTVT đã chỉ đạo các đơn vị liên quan và nhà thầu quản lý, bảo dưỡng thường xuyên khắc phục hậu quả thiên tai. Nhờ có sự chủ động của ngành và các đơn vị, đến nay các tuyến đường huyết mạch trên địa bàn tỉnh đã cơ bản được khắc phục hậu quả sau mưa bão, đảm bảo giao thông đi lại thuận lợi cho người dân và phương tiện.

Việc đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn trên các tuyến đường huyết mạch là nhiệm vụ hàng đầu. Vậy nên dù nguồn kinh phí còn hạn chế, song ngành GTVT, chính quyền địa phương cũng cần nhanh chóng tập trung các giải pháp sửa chữa, nâng cấp các tuyến giao thông. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi lại, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Thời điểm này, các tuyến kênh thủy nông đã ngừng cung cấp nước, tạo điều kiện cho nông dân vùng lòng chảo thu hoạch lúa vụ mùa. Nước cạn dẫn đến một lượng lớn rác thải sinh hoạt ứ đọng tại lòng kênh thủy nông Nậm Rốm. Chỉ riêng tuyến kênh tả chảy qua địa phận phường Nam Thanh (TP. Điện Biên Phủ), xã Thanh An, Noong Hẹt... (huyện Điện Biên), rác thải sinh hoạt như bao bì, chai lọ, túi nilon, hộp nhựa, phế phẩm nông nghiệp, xác động vật đến các vật dụng gia đình chìm, nổi dưới lòng kênh, khiến nước đen ngòm, nổi váng, bốc mùi hôi thối.

Chị Lò Thị Thanh, thôn Đông Biên 2, xã Thanh An (huyện Điện Biên) chia sẻ: Thôn có hơn 1km kênh tả thủy nông Nậm Rốm chảy qua. Khi xả nước thì rác trôi qua tuyến kênh, nhưng khi thủy nông ngừng cung cấp nước để người dân thu hoạch lúa thì ở lòng kênh ứ đọng lượng rác khá lớn. Tôi ngồi đây cũng nhìn thấy nhiều lắm, đôi khi thấy cả con chó, lợn chết họ cũng vất tại mương này. Mùi hôi thối rất khó chịu đã làm ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt các hộ dân.

Là điểm cuối của kênh hữu Đại thủy nông Nậm Rốm, hồ Cô Lôm thuộc xã Noong Luống (huyện Điện Biên) có diện tích khoảng 5ha, cung ứng nước tưới qua hệ thống mương cấp 2, cấp 3 cho 80% diện tích lúa, hoa màu và ao hồ của người dân trên địa bàn xã Noong Luống.

Ông Bùi Văn Dũng, Phó Chủ tịch xã Noong Luống cho biết: Tình trạng rác thải vất bừa bãi dọc tuyến kênh thủy lợi không phải bây giờ mới có là câu chuyện "biết rồi, khổ lắm, nói mãi". Năm nào cũng như năm nào, là điểm cuối kênh nên bất kể thủy nông Nậm Rốm xả nước hay không thì hàng ngày số lượng lớn rác thải chảy qua và ứ đọng lại đây rất nhiều, làm cho nước hồ bị ô nhiễm, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất và sinh sống của người dân địa phương.

Để hạn chế tình trạng ứ đọng rác thải tại đây, những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã đã tích cực thực hiện nhiều giải pháp, trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để người dân thực hiện đúng quy định gom, đổ rác thải. Từ nguồn ngân sách của huyện, xã được cấp 60 triệu đồng/năm hỗ trợ công tác trục vớt, thu gom rác thải thường xuyên, đã góp phần giảm tình trạng rác ứ đọng và ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, để giải quyết triệt để vấn đề này, xã gặp không ít những khó khăn. “Đa phần rác thải sinh hoạt này từ các xã đầu kênh chảy và tập kết tại đây, việc nhắc nhở hay xử lý rất khó khăn” - ông Dũng chia sẻ.

Ông Trần Quốc Duyệt, Trưởng phòng Kế hoạch - Kỹ thuật, Công ty TNHH Quản lý thủy nông Điện Biên cho biết: Công trình Đại thủy nông Nậm Rốm có chiều dài 34km, có nhiệm vụ bảo đảm nước tưới cho khoảng 7.400ha đất sản xuất nông nghiệp vùng lòng chảo Điện Biên. Nhiệm vụ chuyên môn của chúng tôi là điều tiết cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp nhưng nhiều lúc anh em hay nói đùa với nhau “dọn rác mới là nghề chính!”. Biết là ô nhiễm, độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe, tuy nhiên để đảm bảo lịch cấp nước chúng tôi vẫn phải xuống kênh mương vớt rác, khơi thông dòng chảy. Hiện các xã đã có điểm vớt rác, đều có công nhân Công ty trực 24/24h để vớt rác. Bình thường 1 người có thể đảm nhiệm được công việc này. Tuy nhiên, những hôm lượng rác đổ quá nhiều, Công ty phải tăng cường công nhân từ các cụm khác về hỗ trợ.

Tuy nhiên, theo ông Duyệt, việc lắp đặt lưới chắn rác, bố trí nhân công, trang thiết bị để trục vớt và xử lý rác thải trên tuyến kênh thủy lợi chỉ là giải pháp tạm thời mang tính tình thế. Để hạn chế tình trạng xả rác thải bừa bãi xuống kênh thủy lợi, các cấp chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân ký cam kết nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, phân loại và thu góm rác đúng theo quy định. Các thôn, bản cần đưa vấn đề thu gom, xử lý rác thải, bảo vệ môi trường vào nội quy, hương ước, tiêu chí bình xét gia đình văn hóa. Đồng thời, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, lực lượng chức năng tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vất rác xuống lòng kênh mương thủy lợi.

Công trình Đại thủy nông Nậm Rốm, ngoài giá trị kinh tế với 3 vụ thâm canh (2 vụ lúa, 1 vụ rau) trên diện tích hơn 7.400ha, công trình còn chứa đựng giá trị lịch sử, là ký ức hào hùng của nhiều thế hệ nhân dân Điện Biên. Vì vậy, việc giữ gìn, bảo vệ công trình là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và từng người dân.

Tính đến cuối năm 2023, Viettel Điện Biên có 39.847 thuê bao cần chuyển đổi từ 2G lên 4G. Việc chuyển dịch từ 2G lên 4G các tỉnh cùng phải thực hiện với thời hạn như nhau, nhưng với đặc thù của tỉnh miền núi như Điện Biên sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, bởi với chiến lược kinh doanh "lấy nông thôn vây thành thị", Viettel Điện Biên có nhiều khách hàng ở vùng sâu, vùng xa.

Ông Lê Huy Hoàng, Giám đốc Chi nhánh Viettel Điện Biên cho biết: Thực hiện phương châm "khi công nghệ tiến lên phía trước, không ai bị bỏ lại phía sau",  Viettel Điện Biên đã nhập hàng chục nghìn máy 4G để sẵn sàng cung cấp cho khách hàng. Trong đó có các dòng điện thoại 4G giá rẻ chỉ từ 390.000 - 490.000 đồng/máy (dùng cho dịch vụ thoại, nhắn tin). Viettel Điện Biên cũng đã "phủ" các điểm chuyển đổi máy đến từng thôn, bản, từng xã. Với 105 địa điểm chuyển đổi máy miễn phí được tổ chức ở khắp các xã, bản. Như thế, các khách hàng có thể chuyển đổi máy một cách tiện lợi, được tư vấn tận tình mà không phải đi đến những điểm mua, bán máy 4G ở nơi xa hơn.

Tại huyện biên giới Nậm Pồ, việc tắt sóng 2G theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông khiến cho nhiều bà con, người già, người có thu nhập thấp… lo lắng về việc gián đoạn liên lạc. Thấu hiểu tâm lý người dân, Viettel Điện Biên đã chủ động tăng cường lịch bán hàng lưu động, tập trung chủ yếu vào các phiên chợ vùng cao, các xã có tỉ lệ thuê bao 2G cao. Trong quá trình triển khai ở địa phương, Viettel Điện Biên tích cực kêu gọi đội ngũ trưởng thôn, đoàn thanh niên... cùng tham gia tuyên truyền và hỗ trợ tổ chức chương trình. Đặc biệt hơn, các tư vấn viên của Viettel là người địa phương, nói được tiếng đồng bào, sẵn sàng hỗ trợ tại các điểm bán hàng, phục vụ và giải đáp mọi thắc mắc cho bà con.

Với cách làm trên, từ đầu năm 2024 đến ngày 9/10/2024, trên địa bàn huyện Nậm Pồ đã thực hiện chuyển đổi được 2.460 thuê bao từ 2G lên 4G. Hiện tại toàn huyện chỉ còn 110 thuê bao đang sử dụng dịch vụ 2G và đang được hỗ trợ để tiếp tục chuyển đổi lên 4G.

Không riêng ở huyện Nậm Pồ, tại các địa phương khác, việc chuyển đổi thuê bao từ 2G lên 4G cũng được triển khai tích cực. Ngoài tiến hành tặng, giảm giá máy, các giải pháp khác cũng được Viettel Điện Biên áp dụng đến từng thuê bao 2G còn lại, gồm: nhắn tin về thời điểm dừng công nghệ và các ưu đãi khi chuyển lên 4G, phát nội dung truyền thông trước các cuộc gọi đi của thuê bao 2G; đồng thời tư vấn chuyển đổi khách hàng lên 4G trước lịch tắt sóng 2G, chăm sóc các khách hàng chuyển đổi mới.

Hàng loạt chính sách khuyến mại đã được triển khai như tặng data, tặng dịch vụ thoại 4G khi chuyển đổi, xem TV miễn phí trên app TV360, hỗ trợ kinh phí mua smartphone 4G, ban hành các gói cước hỗ trợ thuê bao chuyển đổi. Đặc biệt, những khách hàng có hoàn cảnh khó khăn được hưởng chính sách đổi máy miễn phí cho tặng kèm sim 4G.

Do không có nhu cầu lên đời điện thoại, ông Lò Văn Thức, 72 tuổi ở bản Tâu, xã Hua Thanh, huyện Điện Biên đã sử dụng điện thoại 2G nhiều năm nay. Sau khi nghe tin tắt sóng 2G, ông Thức được nhân viên nhà mạng đến nhà hỗ trợ đổi máy miễn phí 100%. Ông cho biết: “Tôi quen dùng máy 2G từ nhiều năm nay. Hơn nữa, do cuộc sống khó khăn nên tôi cũng không có điều kiện để mua điện thoại thông minh. Khi nhận được thông báo của chính quyền địa phương là tôi nằm trong diện được Viettel tặng điện thoại miễn phí, tôi rất ngạc nhiên và cảm động".

Với nhiều giải pháp được triển khai, từ đầu năm 2024 đến nay, Viettel Điện Biên đã hỗ trợ chuyển đổi hơn 38.570 thuê bao lên thiết bị 4G trên địa bàn tỉnh. Được biết, từ tháng 8 đến nay, Viettel Điện Biên đã “mạnh tay” thực hiện hỗ trợ chuyển đổi điện thoại 4G miễn phí cho toàn bộ khách hàng đang dùng máy 2G còn lại. Đây được cho là hành động quyết liệt nhất của Viettel Điện Biên từ trước đến nay, nhằm tăng tốc chuyển đổi những khách hàng cuối cùng sử dụng máy 2G lên máy 4G. Theo đó, từ ngày 01/09/2024 đến ngày 09/10/2024, đã có khoảng 10.000 khách hàng sinh sống ở khu vực vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn được hưởng ưu đãi này, góp phần giảm số lượng thuê bao 2G còn lại xuống gần 1.300 thuê bao. Dự kiến, Viettel Điện biên sẽ cơ bản hoàn thành xong việc chuyển đổi cho số lượng khách hàng này trước ngày 15/10, thời điểm tắt sóng 2G.

Các dòng máy hỗ trợ là điện thoại 4G đáp ứng nhu cầu nghe, gọi cơ bản. Máy có bàn phím, âm lượng to, hỗ trợ giọng đọc khi bấm số hoặc có thêm tính năng Cloud phone cho phép truy cập ứng dụng OTT. Tại các điểm đổi máy lưu động bố trí ở các thôn, bản, khu vực đông dân cư, Viettel Điện Biên phối hợp với tổ chuyển đổi số cộng đồng phổ cập kỹ năng số cho người dân.

Song song với việc hỗ trợ người dân nâng cấp lên điện thoại 4G, Viettel Điện Biên cũng xác định, chất lượng mạng 4G là ưu tiên hàng đầu để gìn giữ và phát triển thuê bao bền vững. Từ đầu năm đến nay, Viettel Điện Biên tiếp tục mở rộng vùng phủ sóng 4G, lắp đặt 125 trạm phát sóng vô tuyến 4G, đưa vùng phủ 4G đạt trên 90%. Mục tiêu đến hết năm 2024, vùng phủ 4G sẽ đạt 95% dân số trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Từ đó, góp phần đảm bảo chất lượng tốt nhất cho khách hàng sau khi nâng cấp dịch vụ 4G.

Khởi nguồn chi bộ nông thôn đầu tiên

Ngược dòng lịch sử, vào những năm 1950, tại Khu tự trị Thái - Mèo (gồm 2 tỉnh Lai Châu, Sơn La; 2 huyện Văn Chấn, Than Uyên của tỉnh Yên Bái và huyện Phong Thổ của tỉnh Lào Cai) nạn đói bao trùm. Lợi dụng khó khăn của ta, thế lực phản động liên tiếp tổ chức các hoạt động chống phá. Ở Tuần Giáo (Lai Châu) lúc này có đặc điểm nổi bật là đã thành lập được chính quyền song lại chưa có chi bộ đảng và đảng viên người địa phương.

Việc xây dựng tổ chức cơ sở đảng làm hạt nhân lãnh đạo phong trào cách mạng trở thành yêu cầu cấp bách. Lúc này, xã Quài Cang được Châu ủy Tuần Giáo chọn làm thí điểm thành lập chi bộ xã đầu tiên, vì đây là địa phương có mọi phong trào hoạt động khá, đời sống nhân dân ổn định và phát triển hơn các xã khác. Tháng 8/1955, chi bộ xã Quài Cang chính thức thành lập, với 5 đảng viên (1 chính thức, 4 dự bị). Trong đó, đồng chí Lò Văn Đôi (bản Kệt) là đảng viên tiêu biểu ở địa phương được Châu ủy tin tưởng, lựa chọn làm Bí thư Chi bộ.

Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Khu ủy và Châu ủy, Chi bộ xã xác định: Tập trung tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về kinh tế, chú trọng vùng cao và vùng xen kẽ, không coi nhẹ vùng thấp; đẩy mạnh sản xuất lương thực, tiến tới đủ ăn và có dự trữ, khai hoang tăng vụ, cải tiến kỹ thuật. Vùng thấp thu hẹp diện tích lúa nương... Những cuộc “cách mạng” trong lao động sản xuất; học tập rèn luyện; xây dựng bản làng “nở rộ” sau đó với vai trò nòng cốt, đi đầu là đảng viên.

Trong căn nhà khang trang được bao quanh bởi vườn rau, ao cá, hệ thống chuồng trại (nuôi lợn, gà, ngan) tại bản Cuông, ông Lò Văn Chung (70 tuổi) không khỏi xúc động nhớ về khoảnh khắc đầy tự hào khi chính thức trở thành đảng viên Đảng Cộng sản, sinh hoạt tại Chi bộ Quài Cang. Với sự hướng dẫn, tạo điều kiện của tổ chức đảng, ông Chung được đi học; rồi về làm Bí thư đoàn, Ủy viên thư ký ủy ban, Chủ tịch UBND, Bí thư Đảng ủy xã... Trước khi về hưu, ông nhiều năm giữ vai trò là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã.

Ông Chung nhớ lại: “Ngay tại chi bộ bản Cuông, trước đây phải sinh hoạt ghép với mấy chi bộ và chỉ có 5 đảng viên thôi. Giờ thì có tới 24 đảng viên. Là những người sớm được giác ngộ, nên chúng tôi đã phát huy kiến thức được tiếp cận, cũng như vai trò đi đầu, gương mẫu tại địa phương, dẫn dắt, giúp đỡ người dân cùng phát triển. Bắt đầu từ việc thay đổi tư duy trong sản xuất để nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống”.

Sau 69 năm gây dựng, tổ chức đảng ở Quài Cang đã thực sự lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, Đảng bộ xã có 20 chi bộ trực thuộc, với tổng số 364 đảng viên. Trong đó, ngoài 7 chi bộ cơ quan, đơn vị đóng chân trên địa bàn thì 13/13 bản đều có chi bộ.

 “Kế thừa kinh nghiệm và hướng đi đúng đắn mà các thế hệ trước đã đúc kết, tích lũy được, chúng tôi luôn nỗ lực phát huy tốt vai trò, sức mạnh của tổ chức đảng và đảng viên trong việc dẫn dắt, đồng hành cùng chính quyền và Nhân dân trong phát triển mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh.” - bà Tòng Thị Cúc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quài Cang nhấn mạnh.

Có đảng, đồng bào ấm no!

Dọc tuyến quốc lộ 6, từ trung tâm huyện Tuần Giáo chỉ sau vài ba phút chạy xe máy trên con đường nhựa thẳng tắp là đến xã Quài Cang. Từ một vùng quê heo hút ngày nào, nơi đây giờ đã mang vóc dang của một nông thôn hiện đại, với cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện.

Những ngày cả Điện Biên đang hướng về kỷ niệm 75 năm thành lập Đảng bộ tỉnh, cán bộ, nhân dân Quài Cang cũng không khỏi xúc động và phấn khởi. Bí thư chi bộ đầu tiên và nhiều đảng viên đã không còn. Song qua lời kể của những thế hệ sau về sự kế thừa, tiếp nối truyền thống để xây dựng địa phương đến ngày hôm nay, chúng tôi cũng cảm nhận được sự kiên cường và tinh thần đoàn kết của cán bộ, nhân dân các dân tộc trên vùng đất này.

Theo sự chỉ dẫn của cán bộ xã, chúng tôi đến bản Cuông. Ngay đầu bản là cánh đồng rộng 2ha được thiết kế nhà màng, cho thấy khoa học kỹ thuật và nền nông nghiệp hiện đại đã hiện diện ở đây. Đón khách ghé thăm, ông Lò Văn Tún không quá bất ngờ. Ông bảo: “Từ ngày xã tạo điều kiện triển khai mô hình này, nhiều người dân ở các địa phương khác đã đến tìm hiểu, học hỏi!”.

Đây là mô hình sản xuất rau an toàn được triển khai từ năm 2023, theo chủ trương của Đảng ủy xã. Ông Tún là 1 trong 33 hộ tham gia mô hình. Trước đây, gia đình ông và các hộ khác chỉ trồng lúa và rau màu xen canh theo hướng cũ. Vì không chủ động được nguồn nước và hạn chế trong kỹ thuật nên cây trồng thường xuyên bị sâu bệnh, năng suất, thu nhập không đảm bảo. 

“Khi được xã vận động, hỗ trợ về kinh phí, gia đình tôi đã chuyển đổi 700m2 sang chuyên canh rau sạch. Từ việc làm nhà màng để bảo vệ cây, sử dụng chế phẩm sinh học để ngăn ngừa sâu bệnh, chúng tôi được hướng dẫn trồng rau theo mùa, hiện nay đang trồng cà chua, bắp cải và một số loại rau vụ đông. Năng suất, chất lượng cây trồng tăng hơn hẳn, đầu ra cũng thuận lợi, người dân không phải mang đi bán lẻ ở chợ, các cơ sở thu mua đến tận nơi lấy” - ông Tún chia sẻ.

Ngoài mô hình rau sạch, ở Quài Cang hiện nay còn nhiều mô hình sản xuất khác đang được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân. Trong đó, để đảm bảo an ninh lương thực tại chỗ, xã duy trì 161,4ha lúa đông xuân, 245ha lúa mùa, với năng suất ước đạt từ 52 - 62 tạ/ha. Mở rộng diện tích các loại cây trồng mới, như: 742,34ha mắc ca; 61,15ha cà phê; 13,5ha lạc; 15ha cây ăn quả; chăn nuôi trên 6.000 con gia súc, gần 49.000 gia cầm các loại...

Ông Lò Văn Khuyên, Chủ tịch UBND xã Quài Cang cho hay: “Với sự quan tâm của các cấp, đặc biệt sự dẫn dắt, lãnh đạo của tổ chức đảng, đến nay toàn xã chỉ còn 20% hộ nghèo. Hạ tầng cơ sở phục vụ đời sống, sinh hoạt của người dân đều được đảm bảo và ngày một nâng cao. Hiện chúng tôi đang nỗ lực hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn NTM vào năm 2025”...

Gần 7 thập kỷ trôi qua, dưới ánh sáng của Đảng và sự dẫn dắt của những người đảng viên kiên trung, Quài Cang không chỉ trở thành ngọn đuốc cho phong trào cách mạng địa phương, mà đang vươn mình mạnh mẽ trên hành trình xây dựng NTM.

Thời kỳ đầu mới thành lập (10/10/1949), trong điều kiện còn nhiều khó khăn song công tác xây dựng, phát triển Đảng được quan tâm. Đặc biệt, ngày 01/8/1950, Ban Cán sự Đảng ban hành Quyết nghị về thành lập chi bộ ở các huyện và chi bộ cơ quan. Ban Cán sự Đảng quyết định tách Chi bộ Lai Châu cũ ra thành 4 chi bộ: Cơ quan, Quỳnh Nhai, Điện Biên, Tuần Giáo và chỉ định bí thư chi bộ. Giai đoạn 1953 - 1954, dưới sự lãnh đạo của Ban cán sự Đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên phát huy tốt vai trò trách nhiệm bám dân, bám cơ sở tuyên truyền, vận động nhân dân các dân tộc tích cực tham gia lao động sản xuất đóng góp lương thực, thực phẩm và tham gia chiến đấu chống thực dân Pháp, cùng quân, dân cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu”, kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi.

Năm 2004, thực hiện chia tách, thành lập tỉnh, trong bối cảnh rất nhiều khó khăn, thách thức, Đảng bộ tỉnh Điện Biên đã tập trung xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Trải qua 75 năm với 14 kỳ đại hội, Đảng bộ tỉnh ngày càng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Để xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, vững mạnh từ cơ sở, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU về “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, góp phần củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, giai đoạn 2021 - 2025”.

Từ 614 tổ chức cơ sở đảng, với 41.775 đảng viên (năm 2020), đến nay Đảng bộ tỉnh đã có 14 đảng bộ trực thuộc, 617 tổ chức cơ sở đảng (236 đảng bộ cơ sở, 381 chi bộ cơ sở) với trên 48.600 đảng viên. Tiếp tục quan tâm củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; rà soát, phát hiện, giáo dục, giúp đỡ, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng; thực hiện tốt chủ trương bố trí công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã, giới thiệu cán bộ chỉ huy các đồn biên phòng tham gia cấp ủy, giữ chức phó bí thư đảng ủy xã và giới thiệu cán bộ, chiến sĩ biên phòng tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản.

Đảng bộ tỉnh tập trung kiện toàn sắp xếp tổ chức bộ máy, biên chế của hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ theo tiêu chuẩn chức danh, từng bước đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ. Giai đoạn 2020 - 2023, toàn tỉnh đã bố trí sắp xếp, phân công, luân chuyển, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử 382 lượt cán bộ; tổ chức thành công 2 đợt thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phó các sở, ngành tỉnh. Quan tâm thực hiện công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho nhiệm vụ trước mắt và tạo nguồn cán bộ nhiệm kỳ tới. Thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách đối với 1.428 lượt cán bộ. Công tác kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cán bộ, đảng viên đi vào nền nếp, chất lượng nâng lên.

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU, ngày 7/5/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong tình hình mới; các nghị quyết, chỉ thị, quyết định, kết luận, quy định, hướng dẫn của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp; hoạt động giám sát được thực hiện toàn diện, nền nếp, hiệu quả; công tác kiểm tra triển khai có trọng tâm, trọng điểm, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên, giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng. Kịp thời thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh; quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, kết luận của Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Nâng cao chất lượng các cuộc kiểm tra, thanh tra; kịp thời rà soát, thực hiện các kết luận thanh tra, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, thu hồi tài sản bị thất thoát, xem xét xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan. Vai trò, trách nhiệm của các cơ quan dân cử và toàn xã hội trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được nâng cao.

Kỷ niệm 75 năm thành lập Đảng bộ tỉnh (10/10/1949 - 10/10/2024), nhân dân các dân tộc trong tỉnh quyết tâm đồng sức, đồng lòng, nêu cao ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên, ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội Ðảng bộ tỉnh lần thứ XIV, từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa Ðiện Biên trở thành tỉnh có kinh tế - xã hội phát triển khá trong khu vực trung du miền núi phía Bắc.

Thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa III), dưới sự chỉ đạo của Trung ương Ðoàn Thanh niên Lao động Việt Nam (nay là Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh) và Thành ủy Hà Nội, Thành đoàn Hà Nội đã phát động phong trào vận động thanh niên Thủ đô xung phong tình nguyện đi xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa miền núi. Trong đó, trọng điểm là tỉnh Lai Châu (nay là 2 tỉnh Ðiện Biên và Lai Châu). Ðã có hơn một vạn thanh niên, học sinh thành phố gia nhập các đội thanh niên xung phong (TNXP) Tháng Tám Thủ đô. Kết thúc Chiến dịch Ðiện Biên Phủ, nhiều đơn vị chuyển quân, Sư đoàn 316 ở lại vừa bảo vệ biên giới vừa xây dựng, biến chiến trường thành nông trường.

Ông Tống Văn Minh, người con của phố Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) là một trong những thanh niên Thủ đô có mặt tại lòng chảo Ðiện Biên từ năm 1963, làm công nhân nông trường. Bố mẹ ông mất sớm, ngày ông lên đường chỉ kịp thông báo cho người anh trai và chụp vội bức ảnh thời trai trẻ làm kỷ niệm. Với ông Minh, Ðiện Biên thời điểm đó là một miền đất đầy hứa hẹn, nơi ông có thể khám phá và cống hiến sức mình cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Vợ ông cũng là một trong những TNXP người gốc Hà Nội, họ cùng lên Ðiện Biên xây dựng nông trường, xây dựng kinh tế mới.

Ông Tống Văn Minh cho biết: “Tôi chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ của Ðiện Biên, từ một nông trường ngổn ngang vết tích chiến tranh đến miền đất đang ngày càng phát triển. Sự thay đổi ấy không chỉ thể hiện ở cơ sở hạ tầng khang trang mà còn trong đời sống văn hóa, xã hội của người dân nơi đây. Sinh sống rồi gắn bó với mảnh đất gian khó đã hơn 60 năm, Ðiện Biên đã trở thành quê hương thứ hai đối với tôi”.

Dẫu xa Hà Nội hơn nửa thế kỷ, nỗi nhớ phố phường vẫn đau đáu trong lòng những người con Thủ đô song họ vẫn gắn bó với mảnh đất còn nhiều gian khó cùng con cháu. Nối tiếp thế hệ ông cha, những thanh niên Hà Nội thế hệ mới lên với mảnh đất Ðiện Biên sinh sống, lập nghiệp. Họ trở thành sợi dây kết nối sâu nặng giữa Thủ đô Hà Nội và tỉnh Ðiện Biên.

Như anh Nguyễn Phú Hoàng quê huyện Ba Vì, TP. Hà Nội. Ấp ủ tình yêu với mảnh đất anh hùng, năm 2007 ngay sau khi tốt nghiệp Ðại học Mở Hà Nội, anh Hoàng quyết định lên Ðiện Biên lập nghiệp. Sau 14 năm nỗ lực, phấn đấu, đến nay anh Hoàng đang là Giám đốc Trung tâm Tin học - Ngoại ngữ (Trường Cao đẳng Nghề Ðiện Biên). Trung bình mỗi năm, Trung tâm tuyển sinh và đào tạo bồi dưỡng 500 - 700  học viên tiếng Anh và tin học hệ giáo dục thường xuyên.

Anh Nguyễn Phú Hoàng cho biết: Sau khi lên Ðiện Biên, tôi đã tìm hiểu nhu cầu giáo dục tại địa phương; đặc biệt là kỹ năng công nghệ thông tin và ngoại ngữ. Ðiều này đã thôi thúc việc thành lập Trung tâm Tin học - Ngoại ngữ. Với sự kiên trì và tâm huyết, chúng tôi bắt đầu từ những lớp học nhỏ, rồi từng bước mở rộng quy mô đào tạo.

Ðể nâng cao chất lượng giảng dạy, anh Hoàng không ngừng cập nhật kiến thức và phương pháp mới. Nhờ đó, Trung tâm đã trở thành địa chỉ uy tín, thu hút nhiều học viên.

Như một mối liên hệ đặc biệt, nhiều người con của đất Thăng Long - Hà Nội đã đến rồi gắn bó với Ðiện Biên - mảnh đất biên viễn phía Tây Bắc của Tổ quốc và coi nơi đây là quê hương thứ hai của mình. Dẫu còn nhiều thử thách nhưng những người con Hà Nội vẫn luôn chung sức, đồng lòng, góp một phần nhỏ bé cùng nhân dân Ðiện Biên phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng đời sống mới.