Văn hóa - Xã Hội

Giữa nhịp sống hiện đại đầy hối hả, đôi khi con người ta bị cuốn theo công việc, công nghệ, những mối quan hệ xã hội mà vô tình lãng quên tổ ấm của mình. Một bữa cơm chiều vắng người, một câu hỏi thăm bị bỏ lỡ, một cái ôm không kịp trao… rồi từ lúc nào, những sợi dây gắn kết yêu thương trở nên lỏng lẻo. Song vẫn có biết bao gia đình âm thầm vun đắp hạnh phúc theo cách riêng, bằng tình yêu chân thành, bằng sự thấu hiểu và cả sự hy sinh lặng lẽ.

Căn nhà của vợ chồng anh Vũ Ngọc Vương và chị Nguyễn Thị Nguyệt Hoa ở góc phố nhỏ tại phường Tân Thanh (TP. Điện Biên Phủ). Anh Vương là kỹ sư công trình, thường xuyên phải đi xa. Chị Hoa là giáo viên, vừa dạy học, vừa quán xuyến việc nhà, chăm sóc cha mẹ già và hai con nhỏ. Bận bịu là vậy, nhưng họ có một nguyên tắc bất di bất dịch: Dù giận nhau đến mấy cũng không kéo dài quá 24 giờ, và mỗi tuần ít nhất một lần cả nhà cùng nấu ăn, dọn dẹp và trò chuyện. Không cần những chuyến du lịch xa hoa, không cần quà tặng đắt tiền, hạnh phúc của họ đến từ chính những khoảnh khắc bình dị ấy, khi mọi người được sống là chính mình trong vòng tay yêu thương.

Ở vùng núi cao Điện Biên Đông, gia đình ông Cứ A Pó, xã Phình Giàng là minh chứng cho sức mạnh bền bỉ của tình thân qua bao gian khó. Gần 40 năm gắn bó, vợ chồng ông Pó chưa từng to tiếng. Từng có thời điểm con đông, cái ăn thiếu trước hụt sau, ông đi làm nương, bà gùi củi, đan lát để nuôi con ăn học.

“Khổ đến đâu cũng không được đổ lỗi cho nhau. Gia đình mà, là phải cùng gánh vác!” – ông Pó cười nói, bàn tay nhăn nheo nắm chặt tay vợ như giữ lấy điều quý giá nhất cuộc đời.

Ba người con của ông bà bây giờ đều đã lập thân, lập nghiệp, có người là cán bộ xã, có người làm công nhân ở miền xuôi, mỗi lần về thăm nhà lại rưng rưng xúc động vì “cha mẹ không cho mình giàu sang, nhưng dạy mình cách sống tử tế và yêu thương”.

Hạnh phúc trong mỗi gia đình không đến từ những điều lớn lao, mà được dệt nên từ những sợi tơ giản dị, một lời hỏi han đúng lúc, một ánh nhìn sẻ chia khi mỏi mệt, một tiếng cười giữa ngày mưa gió. Dẫu biết rằng không có tổ ấm nào hoàn hảo, nhưng điều quan trọng là các thành viên biết cách hoàn thiện chính mình để gìn giữ hạnh phúc chung. Có những gia đình đã từng đứng bên bờ vực tan vỡ vì hiểu lầm, áp lực tài chính, sự khác biệt trong lối sống. Nhưng nhờ biết dừng lại, lắng nghe, tha thứ và thay đổi, họ đã bước qua giông bão và chạm tới sự bình yên.

Sự phát triển của xã hội hiện đại đặt ra không ít thách thức cho mỗi gia đình. Trẻ em sớm tiếp cận mạng xã hội, người lớn dễ sa vào công nghệ mà thiếu đi tương tác trực tiếp với người thân trong chính gia đình mình. Những bữa cơm trở nên thưa vắng, tiếng cười thay bằng im lặng. Ly hôn không còn là điều hiếm gặp, thậm chí nhiều đôi vợ chồng chia tay vì không chịu nổi áp lực của chính những kỳ vọng “phải có tổ ấm hoàn hảo”. Ở không ít gia đình, tình trạng bạo lực vẫn tồn tại, phụ nữ và trẻ em là những người chịu tổn thương nhiều nhất. Chính vì vậy, việc giữ gìn và vun đắp tổ ấm không thể chỉ trông chờ vào tự thân từng gia đình, mà cần sự vào cuộc của cộng đồng, chính quyền, các tổ chức xã hội.

Những năm qua, tỉnh Điện Biên đã triển khai nhiều chương trình thiết thực hỗ trợ các gia đình vượt qua khó khăn, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Các mô hình “Gia đình không có bạo lực”, “Ngôi nhà an toàn”, “Cha mẹ cùng học”… đã góp phần lan tỏa cách ứng xử văn hóa, kỹ năng làm cha mẹ, giải quyết mâu thuẫn trong gia đình. Những lớp tập huấn, tuyên truyền, hội thi về kiến thức gia đình được tổ chức sâu rộng, đến tận bản làng xa xôi. Và đáng quý hơn cả, biết bao người lặng lẽ gìn giữ từng nếp nhà, từng giá trị đạo đức, để truyền lại cho thế hệ mai sau.

Giải pickleball gia đình tỉnh Điện Biên mới được tổ chức chào mừng Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 lan tỏa ý nghĩa sâu sắc bởi thông qua hoạt động thể thao thắt chặt mối quan hệ, tình cảm giữa các thành viên trong gia đình. Không chỉ là hoạt động thể thao, giải đấu còn là thông điệp lan tỏa lối sống lành mạnh, thúc đẩy sự gắn kết giữa các thế hệ trong mỗi gia đình, góp phần xây dựng cộng đồng nhân ái, bền vững.

Ngày Gia đình Việt Nam không chỉ là dịp tôn vinh vai trò của gia đình trong xã hội, mà còn là lúc để mỗi người lắng lại, tự hỏi mình đã dành đủ sự quan tâm cho người thân chưa? Có lẽ câu trả lời nằm ở chính những điều tưởng chừng nhỏ nhặt như: Bạn có nhớ hôm qua mình có ăn cơm cùng bố mẹ không? Bạn đã từng ôm con và nói yêu con bao lâu rồi? Bạn có từng nắm tay người bạn đời khi cả hai đều mệt mỏi? Những hành động ấy, giản dị thôi, nhưng là sợi dây giữ chặt hạnh phúc trong từng gia đình.

Một tổ ấm nhỏ, nếu được vun đắp bằng tình yêu và trách nhiệm, sẽ trở thành nền tảng vững chắc để nuôi dưỡng nhân cách con người, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp. Bởi chỉ khi từng gia đình thật sự bình yên, đất nước mới phát triển bền vững và hạnh phúc. Mỗi người trong chúng ta, dù là cha, là mẹ, là con hay vị trí nào trong gia đình đều là một mắt xích của mái ấm ấy. Hãy học cách yêu thương nhau nhiều hơn, chậm lại để lắng nghe, mạnh mẽ để cùng vượt qua, và bao dung để gìn giữ.

Trong thế giới rộng lớn này, gia đình vẫn là chốn quay về. Nơi đó, có thể không hoàn hảo, nhưng luôn đầy ắp yêu thương. Và khi những ngọn lửa nhỏ trong từng ngôi nhà cùng được thắp sáng, chúng ta sẽ có cả một đất nước rạng ngời hạnh phúc lớn lao!

Ngay từ sáng sớm ngày 23/6, bộ phận Một cửa UBND huyện Mường Chà đã đông người dân đến giải quyết thủ tục hành chính. Mặc dù số lượng hồ sơ nhiều, cán bộ, công chức tại đây vẫn nhiệt tình đón tiếp, hướng dẫn quy trình nhanh chóng, hiệu quả.

Chị Quàng Thị Ngân, cán bộ bộ phận Một cửa UBND huyện Mường Chà cho biết: Do chuẩn bị kết thúc cấp huyện, những ngày gần đây, số lượng công dân đến giải quyết các thủ tục hành chính tăng so với thời điểm trước đó. Không để ảnh hưởng đến chất lượng công việc, chúng tôi luôn quán triệt tinh thần làm việc nghiêm túc, nhanh chóng, hiệu quả, phục vụ tốt nhất người dân và doanh nghiệp; không để gián đoạn công việc, không bỏ trống lĩnh vực, địa bàn. Bộ phận Một cửa cũng chủ động rà soát công việc, hồ sơ, tài liệu để bàn giao theo hướng dẫn của cấp trên trước khi chấm dứt hoạt động cấp huyện.

Từ ngày 1 - 20/6, tại bộ phận Một cửa UBND huyện Mường Chà và UBND 12 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã tiếp nhận 193 hồ sơ; trong đó 155 hồ sơ trực tuyến, còn lại là hồ sơ trực tiếp, dịch vụ bưu chính. Đến nay, đã giải quyết 189 hồ sơ, còn lại sẽ hoàn thành trước ngày 1/7.

Không chỉ bộ phận một cửa, các ban xây dựng đảng hay phòng, ban chuyên môn, cán bộ, công chức, viên chức đều nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn chuyển tiếp đầy thử thách này. Ngay khi có chủ trương bỏ cấp huyện, cán bộ, công chức từ huyện đến xã đã tích cực làm thêm giờ, kể cả ngày nghỉ để kịp tiến độ. Bên cạnh đó, công tác sắp xếp tổ chức bộ máy cũng được triển khai rốt ráo theo chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh.

Ông Đặng Anh Tuấn, Chánh văn phòng Huyện ủy Mường Chà cho biết: Mặc dù thời gian hoạt động cấp huyện chỉ còn tính bằng ngày, nhưng chúng tôi vẫn làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất, không có tâm lý phân tâm, dao động. Nhiều hồ sơ, sổ sách đã được cán bộ, công chức các bộ phận liên qua rà soát, đóng gói cẩn thận, chuẩn bị thực hiện bàn giao lưu trữ theo quy định.

Trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã và bỏ hoạt động cấp huyện, Mường Chà không để tư tưởng “thả việc” xảy ra; còn một ngày hoạt động của cấp huyện cũng phải hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất. Huyện Mường Chà vừa triển khai công tác chuẩn bị sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã; đồng thời đẩy nhanh hoàn thành các nhiệm vụ đã được đặt ra trước đó, mục tiêu hoàn thành trước khi cấp huyện dừng hoạt động.

Bên cạnh thực hiện các nhiệm vụ về sắp xếp, tinh gọn bộ máy đúng quy định, đúng chủ trương, Mường Chà cũng xác định nhiệm vụ quan trọng là tập trung thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án trọng điểm của huyện. Trong đó, thực hiện các giải pháp linh hoạt, sáng tạo để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, xác định rõ nguyên nhân giải ngân chậm của từng dự án để kịp thời tháo gỡ theo thẩm quyền; tiếp tục chỉ đạo quyết liệt công tác đền bù giải phóng mặt bằng; nỗ lực, quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng đề ra. Chú trọng đảm bảo quốc phòng - an ninh, nhất là địa bàn biên giới; tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo chuẩn bị đại hội các cấp, nhiệm kỳ 2025 - 2030 theo chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy.

Đồng chí Trần Quốc Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy chủ trì hội nghị. Tham dự có Chủ tịch HĐND tỉnh Lò Văn Phương; Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Mùa A Vảng, đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, UBKT Tỉnh ủy và một số sở, ban ngành tỉnh.

Toàn cảnh hội nghị.

Báo cáo Chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã được Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Tiểu ban văn kiện Đại hội xây dựng và xin ý kiến lần 3; đã cập nhật các chủ trương, định hướng của Trung ương Đảng, nhất là cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp; phát triển kinh tế tư nhân; đột phá trong phát triển khoa học công nghệ và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tại hội nghị, các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh đang cư trú trên địa bàn thành phố Hà Nội đánh giá cao công tác chuẩn bị dự thảo Báo cáo chính trị. Một số ý kiến đề nghị: Xem xét điều chỉnh chủ đề đại hội, tư tưởng chỉ đạo đại hội cho phù hợp với quan điểm, chỉ đạo của Trung ương, tình hình của tỉnh và khu vực; đánh giá đầy đủ, toàn diện, sâu sắc hơn kết quả đạt được trong liên kết vùng và các lĩnh vực: công nghiệp, xây dựng, bảo vệ rừng, cây công nghiệp, hoạt động của kinh tế tư nhân, hợp tác xã, du lịch, phát triển văn hóa; bổ sung, làm rõ hơn bài học kinh nghiệm về tập trung sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, phát huy dân chủ, đoàn kết thống nhất, đổi mới sáng tạo…

Đồng chí Trịnh Long Biên, nguyên Bí thư Tỉnh ủy phát biểu, tham gia ý kiến tại hội nghị.

Đối với phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giai đoạn 2025 - 2030, các ý kiến tham gia đề nghị cần xác định các đột phá về tổ chức, bộ máy; phát triển khoa học, công nghệ; nâng cao hiệu quả trong triển khai các nghị quyết, chủ trương của Đảng, Nhà nước. Có giải pháp và mục tiêu cao hơn trong phát triển rừng; tập trung phát triển, xác định rõ loại cây công nghiệp, chăn nuôi đại gia súc, áp dụng khoa học, công nghệ, kêu gọi, thu hút đầu tư, nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp; xác định nguồn lực cụ thể trong phát triển kinh tế; điều chỉnh quy hoạch tỉnh, xây dựng quy hoạch các xã sau khi được sáp nhập; có chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao, nhất là lực lượng bác sĩ, giáo viên; quảng bá, phát triển du lịch; bổ sung giải pháp tổ chức thực chủ trương của Đảng, Nhà nước trong sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế…

Khánh Hòa (Văn phòng Tỉnh ủy)

Cách đây gần 1 tháng, đoàn đại biểu huyện Mường Nhé đã có chuyến thăm và làm việc chính thức tại huyện Giang Thành. Đây là bước đi thiết thực nhằm cụ thể hóa biên bản ghi nhớ về hợp tác lao động giữa hai địa phương, góp phần mở ra cơ hội việc làm mới, thu nhập ổn định cho người dân vùng biên.

Trong không khí hữu nghị và hợp tác, đoàn đại biểu hai huyện đã có buổi làm việc sâu rộng, thẳng thắn và thực chất. Hai bên cùng nhau khảo sát thực địa tại một số công ty có nhu cầu sử dụng lao động phổ thông tại huyện Giang Thành, đồng thời đánh giá cao những kết quả bước đầu trong triển khai biên bản ghi nhớ. Giang Thành là địa phương thí điểm về lao động qua biên giới của thành phố Phổ Nhĩ, với nhu cầu lớn về lao động trong các lĩnh vực nông nghiệp, khai thác và chế biến mủ cao su. Do đó, chính quyền huyện Giang Thành đã thành lập một ban chuyên trách quản lý lao động nước ngoài, bao gồm đại diện các cơ quan như: Công an, nhân lực, công nghệ thông tin cùng với các xã, trấn, nhằm đảm bảo quyền lợi về lương, an toàn lao động và điều kiện sinh hoạt cho người lao động.

Tại buổi làm việc, bà Dương Tồn Diễm, Phó Huyện trưởng huyện Giang Thành khẳng định: Chúng tôi rất mong muốn hợp tác sâu hơn với huyện Mường Nhé. Người dân vùng biên hai bên có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, ngôn ngữ và phong tục; đây là nền tảng thuận lợi để triển khai hợp tác lao động. Giang Thành cam kết tạo điều kiện tốt nhất để người lao động từ Mường Nhé có thể làm việc ổn định, an toàn và được bảo đảm đầy đủ quyền lợi.

Mường Nhé hiện có khoảng 29.000 người trong độ tuổi lao động. Tuy nhiên, phần lớn người lao động vẫn làm các công việc tại địa phương với thu nhập thấp, điều kiện làm việc thiếu ổn định. Một bộ phận khác chủ động đến các tỉnh, thành miền xuôi để mưu sinh. Vì vậy, việc thiết lập kênh lao động hợp pháp sang huyện Giang Thành là giải pháp tiềm năng, góp phần giảm nghèo, ổn định đời sống cho người dân.

Ông Nguyễn Văn Úy, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Nhé cho biết: Chúng tôi nhận thấy rằng hợp tác lao động với huyện Giang Thành không chỉ là cơ hội về kinh tế, mà còn là bước đi chiến lược để nâng cao đời sống nhân dân, thắt chặt mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa hai địa phương. Huyện sẽ chỉ đạo các xã biên giới tổ chức tuyên truyền, họp bản vận động người lao động đăng ký, qua đó xây dựng danh sách và làm việc với phía bạn để tổ chức đưa lao động sang làm việc theo đúng quy định của hai nước.

Theo thông tin từ UBND huyện Mường Nhé, người lao động khi sang làm việc tại Giang Thành sẽ được đảm bảo về mức lương, điều kiện lao động, chỗ ở, đồng thời có sự quản lý chặt chẽ về mặt pháp lý. Huyện Giang Thành cũng đồng ý phối hợp tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp tại Mường Nhé để thông tin rõ ràng cho người dân về quyền lợi, nghĩa vụ khi đi làm việc ở nước ngoài. Hai bên thống nhất việc nâng cao tính tổ chức trong hợp tác lao động qua biên giới, trong đó sẽ lựa chọn người địa phương am hiểu tiếng Trung làm cầu nối tập hợp người lao động thành nhóm, phối hợp với các doanh nghiệp phía Trung Quốc thực hiện thủ tục cấp phép, hỗ trợ người lao động trong quá trình làm việc và sinh sống.

Ngoài việc đẩy mạnh kết nối doanh nghiệp, hai địa phương cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin thường xuyên, đặc biệt là việc báo cáo hàng tháng về số lượng lao động, tình hình lao động để phối hợp quản lý, xử lý phát sinh nếu có. Đồng thời, đề nghị người lao động không tự ý sang làm việc mà cần đi theo kênh chính thức để được bảo vệ đầy đủ quyền lợi.

Việc hợp tác lao động giữa Mường Nhé và Giang Thành không chỉ dừng lại ở khía cạnh kinh tế, mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong việc duy trì sự ổn định, phát triển bền vững tại khu vực biên giới. Khi được hỏi về kỳ vọng trong thời gian tới, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Nhé Nguyễn Văn Úy bày tỏ: Chúng tôi hy vọng, mô hình này sẽ sớm đi vào hoạt động hiệu quả, giúp người dân có việc làm, nâng cao thu nhập, qua đó góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời tạo hành lang hợp tác vững mạnh, bền chặt giữa hai bên. Ngay sau chuyến công tác, UBND huyện Mường Nhé đã chỉ đạo các xã, đặc biệt là các xã giáp biên, tổ chức họp dân tuyên truyền về cơ hội việc làm, vận động người dân đăng ký, tổng hợp danh sách gửi cho phía bạn để thỏa thuận và triển khai theo đúng quy định. Mọi khâu từ tổ chức, quản lý, cấp giấy tờ và bảo vệ quyền lợi cho người lao động đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo an toàn, hiệu quả lâu dài.

Hợp tác lao động giữa huyện Mường Nhé và huyện Giang Thành mang lại cơ hội việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân vùng biên, đồng thời góp phần tăng cường quan hệ láng giềng hữu nghị giữa hai địa phương. Với sự chuẩn bị chu đáo, quản lý chặt chẽ và định hướng rõ ràng, sự hợp tác này sẽ trở thành điểm sáng trong công tác phát triển kinh tế - xã hội biên giới nhằm hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững và phát triển toàn diện cho vùng Tây Bắc.

Nặm Chan I và Pơ Mu là hai bản vùng cao đặc biệt khó khăn của xã Mường Đăng với tổng số 85 hộ, 475 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo chiếm 89%. Nhiều năm qua, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, sản xuất bị hạn chế, sinh hoạt thiếu thốn, kinh tế - xã hội phát triển chậm, chưa có điện lưới quốc gia.

Dự án cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia - Chương trình “Bừng sáng Điện Biên” tại huyện Mường Ảng được triển khai theo 2 gói thầu. Trong đó, gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị tại xã Mường Đăng và xã Ngối Cáy (gọi tắt là gói thầu số 1) có quy mô 16,2km đường dây trung thế; 10,3km đường dây hạ thế; 4 trạm biến áp; 14,7km đường dây sau công tơ, cấp điện cho 220 hộ dân thuộc 4 bản với tổng giá trị trên 43 tỷ đồng.

Được khởi công từ ngày 11/12/2024, quá trình triển khai dự án gặp nhiều khó khăn do địa hình đồi núi hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt, thời gian thi công gấp rút. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, gói thầu số 1 đã hoàn thành toàn bộ khối lượng công việc sau hơn 6 tháng thi công, gồm: Trạm biến áp bản Nặm Cứm (xã Ngối Cáy) đóng điện ngày 22/1/2025; Trạm biến áp bản Nặm Chan III (xã Ngối Cáy) đóng điện ngày 26/1/2025; Trạm biến áp bản Nặm Chan I và bản Pơ Mu (xã Mường Đăng) đóng điện ngày 20/6/2025.

Việc đóng điện các trạm biến áp thuộc gói thầu số 1 là dấu mốc quan trọng trong quá trình triển khai Chương trình “Bừng sáng Điện Biên”, thể hiện tinh thần quyết tâm cao và trách nhiệm vì nhân dân phục vụ của Đảng, Nhà nước, các cấp, ngành cũng như cấp ủy, chính quyền cơ sở.

Dự án hoàn thành góp phần đưa nguồn điện lưới quốc gia ổn định, an toàn đến với đồng bào vùng cao, tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, thúc đẩy kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đây cũng là bước khởi đầu quan trọng, tạo nền tảng để huyện Mường Ảng tiếp tục thực hiện các hạng mục còn lại, hướng tới hoàn thành toàn bộ dự án theo đúng kế hoạch đề ra.

Chủ tịch UBND tỉnh Lê Thành Đô chúc mừng nhân dân bản Nặm Chan I và bản Pơ Mu từ nay đã có điện lưới quốc gia sử dụng; đồng thời biểu dương tinh thần quyết tâm, chủ động của Đảng bộ, chính quyền huyện Mường Ảng, các nhà thầu trong quá trình triển khai dự án. Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, buổi lễ hôm nay thêm ý nghĩa trong bối cảnh toàn tỉnh đang tích cực triển khai chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính. Việc hoàn thành công trình là minh chứng rõ nét cho tinh thần trách nhiệm, sự đoàn kết và quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và nhân dân Mường Ảng.

Để công trình phát huy hiệu quả lâu dài, Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương và bà con nhân dân tiếp tục phối hợp chặt chẽ với ngành điện trong công tác quản lý, vận hành; sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả nhằm phục vụ đời sống, thúc đẩy phát triển sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống văn hóa - tinh thần, góp phần giảm nghèo bền vững...

Tháng 12/2022 do sơ suất, bất cẩn trong sử dụng lửa đã khiến ngôi nhà sàn của ông Lò Văn Thắng, bản Huổi Vang, xã Mường Mươn, huyện Mường Chà bị “bà hỏa hỏi thăm". Ngay khi nhận được tin báo, chính quyền xã đã huy động lực lượng công an, dân quân và nhiều người dân tham gia chữa cháy. 3 xe chữa cháy và hàng chục cán bộ, chiến sĩ lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH) Công an tỉnh nhanh chóng được điều đến hiện trường dập lửa.

Tuy nhiên, vì ngôi nhà được làm hoàn toàn bằng gỗ, nên đám cháy bùng phát nhanh và lan rộng, gây khó khăn cho lực lượng chữa cháy. Sau hơn 1 giờ đồng hồ, đám cháy mới cơ bản được khống chế, không để cháy lan sang các hộ dân khác. May mắn không có thiệt hại về người, nhưng căn nhà cùng toàn bộ tài sản bên trong đã bị thiêu rụi hoàn toàn, ước tính thiệt hại hơn 1,6 tỷ đồng.

Trước đó, tháng 11/2021, do sự cố thiết bị điện khiến lửa bùng phát tại ngôi nhà sàn của gia đình ông Lò Văn Lan, bản Khẩu Cắm, xã Mường Phăng, TP. Điện Biên Phủ.

Tại thời điểm xảy ra vụ cháy, mặc dù có người ở nhà và nhiều người đến ứng cứu, hỗ trợ gia đình chữa cháy nhưng bởi là nhà sàn truyền thống nên ngôi nhà cũng nhanh chóng bị thiêu rụi. Đặc thù nhà sàn truyền thống, các hạng mục, gian phòng đều được làm bằng gỗ và vật liệu dễ cháy; hệ thống cột, vách tường ngăn lại được phun sơn pha xăng nên ngôi nhà rất bắt lửa. Thế nên khi xảy ra cháy tại nhà sàn thường khó ứng cứu. Toàn bộ ngôi nhà sàn cùng nhiều đồ dùng thiết yếu của gia đình ông Lan đã bị thiêu rụi hoàn toàn, thiệt hại khoảng 800 triệu đồng.

Theo thống kê của Phòng PCCC&CNCH, Công an tỉnh, từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 13 vụ cháy nhà sàn gây thiệt hại về tài sản hơn 5,5 tỷ đồng. Nguyên nhân các vụ cháy chủ yếu do sơ suất trong quá trình sử dụng lửa và sự cố thiết bị điện.

Đơn cử như 2 vụ cháy nhà sàn gần đây nhất xảy ra vào tháng 4 và tháng 6/2025 tại bản Lọng Tóng, xã Thanh Luông và bản Phủ, xã Noong Hẹt (huyện Điện Biên), nguyên nhân đều được xác định do sự cố thiết bị điện.

Thượng tá Nguyễn Văn Thưởng, Phó trưởng Phòng PCCC&CNCH thông tin: Qua các vụ cháy cho thấy nguyên nhân chủ yếu do nhân dân chưa quan tâm đầy đủ đến công tác phòng cháy chữa cháy tại ngôi nhà của mình. Nhiều hộ có tâm lý chủ quan, thiếu kiến thức, chưa nắm được các biện pháp, kỹ năng khi xảy ra sự cố cháy nhà sàn. Bên dưới nhà sàn bà con để rất nhiều chất dễ cháy như củi để đun nấu; xăng, dầu trong xe máy, phương tiện sản xuất; rơm rạ ở gầm sàn hoặc gần nhà... Người dân bố trí bếp đun trên sàn nhà không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy; lắp đặt hệ thống điện không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy; việc sử dụng nguồn lửa đun nấu, sưởi ấm, sấy thịt chưa được giám sát chặt chẽ…

Để hạn chế các vụ cháy xảy ra, lực lượng PCCC&CNCH đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền thông qua phương tiện truyền thông đại chúng. Qua đó, hướng dẫn, vận động người dân làm bếp bằng tấm bê tông hoặc vật liệu không cháy; khi đun nấu xong phải dập hết tàn lửa; lắp đặt hệ thống điện đảm bảo an toàn, các thiết bị điện, dây dẫn điện không đặt trực tiếp lên vật liệu dễ cháy; tuyệt đối không đóng dây dẫn trực tiếp vào cột, tường gỗ hoặc đi qua các vật liệu dễ cháy như đệm, quần áo, bạt chống nóng trên mái nhà. Khu vực đun nấu tuyệt đối không để nhiều đồ dùng, hàng hóa dễ cháy, không để các chất dễ cháy như củi, rơm, xăng, dầu, gas ở gần nhà, dưới gầm sàn, trường hợp cần chỉ dự trữ với số lượng ít; chủ động chuẩn bị bể nước, vòi nước, bình chữa cháy… kịp thời dập tắt đám cháy ngay khi mới xảy ra.

Riêng 6 tháng đầu năm 2025, Phòng PCCC&CNCH đã tổ chức 16 buổi tuyên truyền kiến thức kỹ năng PCCC&CNCH, 7 buổi trải nghiệm thực hành kỹ năng cho hơn 15.300 lượt người tham gia; tuyên truyền kiến thức, kỹ năng PCCC&CNCH trên hệ thống loa phát thanh hơn 14.000 lượt tại 129 xã, phường, thị trấn; 620 lượt tuyên truyền trên màn hình LED nơi công cộng; phát 3.000 khuyến cáo, cẩm nang an toàn PCCC trong hộ gia đình…

Thời điểm này vừa kết thúc thu hoạch đông xuân và bước vào giai đoạn làm đất chuẩn bị cho vụ hè thu. Bởi vậy bên cạnh nhiều nhà sàn thường có rơm rạ tích trữ và dưới gầm sàn bà con thường để công cụ sản xuất có chứa xăng, dầu. Do đó, cùng với công tác tuyên truyền, hướng dẫn bảo đảm an toàn PCCC của lực lượng chức năng thì mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tuân thủ và chấp hành nghiêm các quy định PCCC; góp phần hạn chế thấp nhất hỏa hoạn xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản.

Kho tàng giàu bản sắc

Điện Biên có nhiều nghề truyền thống gắn liền với bản sắc văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc trên địa bàn. Tuy nhiên đến nay, mới có 12 nghề truyền thống, 1 làng nghề và 1 làng nghề truyền thống được UBND tỉnh ra quyết định công nhận.

Với sự độc đáo, một số hoạt động ngành nghề cũng đã được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, như: Nghề làm giày thêu của người Hoa (Xạ Phang); nghệ thuật tạo hoa văn trên trang phục truyền thống của người Mông hoa; nghệ thuật chế tác và múa khèn của người Mông; nghề làm bánh khẩu xén, bánh chí chọp của người Thái trắng Mường Lay; nghệ thuật làm trang phục của người Hà Nhì; nghề rèn của người Mông; nghệ thuật trang trí trên trang phục của người Lào…

Riêng tại huyện Tủa Chùa, cuối năm 2024 có 4 nghề truyền thống được UBND tỉnh công nhận. Trong đó, có chế tác khèn Mông thôn Súng Ún, xã Mường Báng. Trước đó, tháng 1/2022, “Tri thức dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian nghệ thuật khèn của người Mông tỉnh Điện Biên” đã được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Được biết nghề chế tác khèn Mông có từ rất lâu đời, gắn liền với cuộc sống đời thường, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Mông.

Ông Thào A Lử, Trưởng thôn Súng Ún cho biết: “Nghề chế tác khèn Mông được truyền từ đời này sang đời khác, gắn với bản sắc văn hóa của người dân tộc Mông. Hiện thôn Súng Ún chỉ có 2 người tham gia làm nghề truyền thống này, nhưng chiếc khèn là nhạc cụ không thể thiếu trong các hoạt động biểu diễn văn hóa, nghệ thuật của chúng tôi, trong các lễ hội, đặc biệt là lễ cưới hỏi, ma chay nên rất cần được gìn giữ, truyền dạy”.

Quy trình làm ra chiếc khèn Mông tương đối tỉ mỉ, đòi hỏi bàn tay khéo léo và kiên nhẫn. Ông Chang A Vàng, nghệ nhân làm khèn Mông của thôn Súng Ún chia sẻ: “Khèn Mông gồm 3 phần. Phần thân chính phải dùng gỗ Pơ Mu, gọt giũa theo hình thù đã định sẵn, sau đó khoét lỗ bên trong thân và các lỗ nhỏ. Phần ống làm từ tre với 1 ống to và 5 ống nhỏ có chiều dài khác nhau. Cuối cùng là phần lưỡi bằng đồng đỏ được cắt tỉ mỉ theo âm lượng của từng ống. Sau đó lắp các bộ phận vào hoàn chỉnh. Nói thì đơn giản nhưng để 1 chiếc khèn ra đời mất rất nhiều thời gian và công sức”.

Không riêng nghề chế tác khèn mà mỗi nghề truyền thống đều đòi hỏi nhiều tâm huyết, mang tình yêu và niềm tự hào tộc người. Sản phẩm nghề chứa đựng cả tâm tình của cộng đồng; là minh chứng cho sự tài hoa, khéo léo, sáng tạo của đồng bào các dân tộc; làm phong phú thêm bức tranh văn hóa đa sắc màu.

Gìn giữ và trao truyền

Có “kho báu” ấy, các địa phương đã và đang có những hành động cụ thể để gìn giữ và trao truyền. Năm 2024, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, UBND huyện Tủa Chùa đã tổ chức nhiều lớp truyền dạy nghề, trong đó có 3/4 nghề truyền thống (khi đó đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận), bao gồm: Truyền dạy chế tác khèn Mông, truyền dạy nghề rèn của người Mông, truyền dạy nghề làm giày thêu của người Hoa. Tuy nhiên các lớp truyền dạy nghề vẫn chưa thu hút được nhiều người trẻ tuổi và sau khi kết thúc không nhiều học viên duy trì thực hành nghề.

Đây cũng là khó khăn chung trong việc gìn giữ nghề truyền thống. Với nghề mây, tre đan của đồng bào dân tộc Thái cũng vậy. Nghề mây, tre đan bản Nà Tấu 1, xã Nà Tấu (TP. Điện Biên Phủ) là một trong những nghề truyền thống được công nhận đầu tiên tại tỉnh ta. Đầu tháng 6 mới đây, kỹ thuật mây, tre đan của đồng bào Thái tỉnh ta được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Những tưởng người dân Nà Tấu 1 đang tưng bừng đón nhận niềm vui, có thêm động lực và cơ hội để bảo tồn và phát triển nghề truyền thống. Thế nhưng, ông Lò Văn Cương, nguyên Giám đốc Hợp tác xã Mây, tre đan Nà Tấu, bùi ngùi chia sẻ: “Hợp tác xã giải thể từ tháng 5. Để duy trì và phát triển nghề, chúng tôi đã gặp không ít khó khăn do không có thị trường tiêu thụ ổn định, nguồn vốn đầu tư hạn hẹp, nguyên liệu ngày càng khan hiếm và thiếu hụt nhân lực. Thanh niên hiện nay không mấy mặn mà với nghề truyền thống. Những người thành thạo đan lát ở khu vực này đều đã cao tuổi. Không biết trở thành di sản văn hóa phi vật thể, nghề đan lát mây, tre có điều kiện phát triển hơn không”.

Đan mây, tre là nghề truyền thống có từ lâu đời, được người Thái trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Các sản phẩm được làm ra rất phong phú với nhiều nhóm sản phẩm như: Đồ dùng trong các hoạt động tín ngưỡng, đồ dùng sinh hoạt gia đình, đồ dùng trong lao động sản xuất. Mặc dù trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều bà con dân tộc Thái duy trì hoạt động đan mây, tre nhưng Hợp tác xã Mây, tre đan Nà Tấu từng được biết đến nhiều nhất, là điển hình và được kỳ vọng gìn giữ, phát triển nghề truyền thống theo hướng thương mại, gắn với du lịch, trở thành sinh kế bền vững cho người dân.

Việc Hợp tác xã giải thể có thể thấy việc phát triển nghề mây, tre đan nói riêng, các nghề truyền thống trên địa bàn nói chung trong cuộc sống hiện đại còn là bài toán khó tại tỉnh ta. Để nét đẹp văn hóa ấy được duy trì, truyền nối, mà xa hơn là người dân sống được với nghề truyền thống thì cần nhiều hơn sự chủ động vực dậy của cộng đồng bản địa và quan tâm định hướng, hỗ trợ, đầu tư nguồn lực của các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn.

Ông Thào A Phừ, Chủ tịch UBND xã Huổi Lèng, huyện Mường Chà cho biết: Sáng 16/6, trên tuyến quốc lộ 12 đoạn qua xã Huổi Lèng, huyện Mường Chà đã xảy ra sạt lở tại 2 vị trí Km119+500 và Km120+750. Dù khối lượng sạt lở không quá lớn, nhưng do mưa liên tục và lượng bùn đất nhiều đã gây ra tình trạng tắc đường.

Sau khi nhận được tin báo, chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng đã khẩn trương huy động máy móc chuyên dụng đến hiện trường san gạt, giải phóng mặt đường. Đồng thời, tổ chức phân luồng, hướng dẫn người dân, phương tiện di chuyển qua các điểm sụt, sạt an toàn. Dự kiến đầu giờ chiều nay có thể thông tuyến để các phương tiện lưu thông trở lại.

Theo dự báo, những ngày tới tiếp tục có mưa lớn, trong quá trình tham gia giao thông người dân cần cảnh giác khi thấy các dấu hiệu sạt lở để bảo đảm an toàn cho bản thân, phương tiện. Đồng thời chủ động theo dõi thông tin cảnh báo các khu vực sạt lở, ách tắc giao thông để tránh di chuyển khi không cần thiết; tuân thủ hướng dẫn của lực lượng chức năng khi tham gia giao thông.