Văn hóa - Xã Hội

Tuy nhiên, do mức độ thiệt hại lớn, thời tiết diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro đặc biệt là việc sạt lở, gây ách tắc giao thông. Để đảm bảo an toàn giao thông và đáp ứng nhu cầu vận chuyển lương thực, thực phẩm, thuốc men và nhu yếu phẩm cần thiết khác cho người dân vùng lũ, Sở Xây dựng thông báo từ ngày 12/8/2025 sẽ phân luồng, cấm toàn bộ ô tô qua đoạn Km242+600 – Km281 quốc lộ 12 (QL.12) và các tuyến vào trung tâm các xã: Tìa Dình, Xa Dung, Phình Giàng, trừ xe tải dưới 5 tấn chở hàng cứu trợ, xe lực lượng chức năng, xe ưu tiên.

Phương án lưu thông đến xã Na Son gồm 3 hướng:

Hướng 1: Từ xã Sam Mứn theo QL.12 đến Km237+250, rẽ trái vào đường Chóp Ly - Na Son.

Hướng 2: Từ xã Sam Mứn theo QL.12 đến Km242+600, rẽ trái vào đường tỉnh 139.

Hướng 3: Từ phường Điện Biên Phủ đi theo đường tỉnh 143.

Xe cứu trợ trên 5 tấn tập kết tại trung tâm xã Na Son (thị trấn Điện Biên Đông cũ) và trung chuyển bằng xe dưới 5 tấn vào các xã còn lại. Xe khách đến bến Mường Luân sẽ đón, trả khách tại Na Son, tính cước đến đây.

Việc phân luồng áp dụng cho đến khi khắc phục xong hạ tầng giao thông và sẽ có thông báo mới. Các cơ quan, đơn vị, địa phương cần thông tin rộng rãi để người dân, tổ chức thực hiện.

Cơn mưa kéo dài từ ngày 31/7 đến rạng sáng ngày 1/8 đã cướp đi sinh mạng của 10 người, làm 12 người khác bị thương. Đau đớn hơn, trong số đó có cả những em nhỏ, giấc mơ còn dang dở. Lũ đi qua, để lại 554 ngôi nhà chìm trong bùn đất, trong đó 73 căn nhà bị cuốn trôi hoàn toàn. Tài sản người dân chắt chiu, dành dụm cả một đời, chỉ sau một đêm đã tan thành bọt nước. Tại các xã: Xa Dung, Tìa Dình, Na Son, Mường Luân, Phình Giàng… cảnh tượng tan hoang đến nao lòng. Những ngôi nhà sàn vững chãi giờ chỉ còn là đống gỗ ngổn ngang. Những thửa ruộng xanh mướt, niềm hy vọng của cả một mùa vụ, giờ bị vùi lấp dưới hàng mét đất đá. Thiệt hại không chỉ dừng lại ở đó. Hàng loạt công trình dân sinh thiết yếu như 10 trụ sở, trường học, trạm y tế; 14 công trình thủy lợi, nước sinh hoạt; 4 công trình thủy điện bị hư hỏng nặng. Hơn 500 điểm sạt lở trên các tuyến giao thông đã biến nhiều bản làng thành những “ốc đảo” bị cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Tổng thiệt hại vật chất ước tính lên đến 500 tỷ đồng.

Trước sự tàn phá khủng khiếp của thiên tai, cả hệ thống chính trị và người dân Điện Biên đã vào cuộc với một tinh thần khẩn trương chưa từng có. Ngay khi nhận được tin báo, Thường trực Tỉnh ủy đã lập tức thành lập các đoàn công tác, bất chấp mưa lũ, trực tiếp tới những điểm thiệt hại nặng nề nhất để thăm hỏi, động viên và chỉ đạo công tác cứu hộ, khắc phục hậu quả thiên tai. Phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ) được quán triệt và phát huy tối đa hiệu quả. Trong cuộc chiến giành giật sự sống ấy, màu xanh áo lính và sắc phục công an lại một lần nữa trở thành điểm tựa vững chắc cho người dân. Hơn 1.200 cán bộ, chiến sĩ đã được huy động, không quản ngại hiểm nguy, bùn lầy, băng rừng, vượt suối tiếp cận các khu vực bị cô lập, tìm kiếm người mất tích.

Bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung - địa bàn chịu ảnh hưởng nặng nề do lũ quét, sạt lở đất với hàng chục ngôi nhà bị thiệt hại hoàn toàn và hai cháu nhỏ bị vùi lấp trong bùn đất. Con đường độc đạo vào bản bị chia cắt bởi hàng chục điểm sạt lở lớn, máy móc không thể tiếp cận. Mệnh lệnh từ trái tim đã thôi thúc hơn 100 cán bộ, chiến sĩ quyết định tăng bo bằng xe máy qua những đoạn có thể đi, rồi bỏ lại phương tiện, đi bộ gần 10km tiếp cận hiện trường. Họ phải vượt qua những con dốc trơn trượt, lội qua những đống bùn đất ngập ngụa, đi qua những điểm sạt lở cheo leo, tất cả chỉ với một mục tiêu duy nhất: Tiếp cận hiện trường nhanh nhất có thể, nơi có 2 cháu nhỏ đang bị vùi lấp.

Thượng tá Lương Anh Tuấn, Phó trưởng phòng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh, chia sẻ: “Anh em ai cũng thấm mệt, chân tay rã rời, nhưng nghĩ đến các cháu đang nằm dưới kia, không ai bảo ai, tất cả đều cố gắng đi nhanh nhất có thể. Đến nơi, nhìn cảnh tượng tan hoang, chúng tôi lập tức triển khai tìm kiếm. Đến khi trời tối mịt, không có sự hỗ trợ từ máy móc cũng như thiết bị chiếu sáng, chúng tôi buộc phải tạm dừng công cuộc tìm kiếm. Đêm đó, chúng tôi cùng bà con ăn vội gói mì tôm, uống ngụm nước lọc, chia nhau mớ rau hái vội để cầm cự chờ đến sáng hôm sau tiếp tục nhiệm vụ…”.

Sau 30 năm trận lũ lịch sử mới trở lại cũng khiến cho 3 bản Suối Lư 1, 2, 3 của xã Na Son bị cuốn trôi hoàn toàn 6 ngôi nhà, hơn 100 hộ mất hết tài sản. Trước khó khăn đó, chính quyền địa phương đã kịp thời huy động lực lượng tại chỗ cùng người dân tập trung hót dọn bùn đất, dựng lại nhà, tìm kiếm tài sản còn sót lại.

Công tác chăm sóc sức khỏe, phòng ngừa dịch bệnh được chính quyền địa phương đặc biệt coi trọng. Nước sạch, lương thực và nhu yếu phẩm thiết yếu liên tục được chính quyền và các nhà hảo tâm chuyển đến tận tay từng hộ dân, tiếp thêm động lực để đồng bào ở 3 bản Suối Lư sớm ổn định cuộc sống sau lũ.

Ông Nguyễn Thanh Lâm, Phó Chủ tịch UBND xã Na Son chia sẻ: “Chúng tôi đang cố gắng hết mức, dọn dẹp nhà cửa rồi thực hiện những nội dung liên quan đến vấn đề an sinh xã hội cho người dân. Dẫu vậy, với đặc thù khó khăn của vùng cao, chúng tôi rất mong các cơ quan chức năng và nhà hảo tâm hỗ trợ nhu yếu phẩm cần thiết cho người dân, nhất là thuốc men và lương thực thực phẩm để bà con đảm bảo cuộc sống sau mưa lũ”.

Bằng nỗ lực không ngừng nghỉ, đến nay, toàn bộ số người mất tích bởi lũ cuốn đã được tìm thấy, người bị thương được cứu chữa kịp thời. Các hộ dân mất nhà, các hộ trong vùng nguy hiểm đã được di dời đến nơi an toàn. Không một ai bị bỏ lại phía sau, không một ai phải chịu cảnh đói rét, màn trời chiếu đất sau khi lũ dữ đi qua.

Những ngày này, cả Điện Biên đang dồn về vùng tâm lũ. Từ khắp nơi, những chuyến xe chở hàng cứu trợ, những túi đồ gom góp vội vàng, những bao gạo, thùng mì, áo ấm… vượt qua những cung đường hiểm trở đến với bà con vùng thiên tai. Chị Chảo Mắn On, phường Điện Biên Phủ là một trong những người đầu tiên có mặt ở Háng Pu Xi, khi giao thông vừa thông suốt. Chị Mắn On nghẹn ngào chia sẻ: “Thấy tin 2 cháu mất vì lũ, tôi không cầm được nước mắt. Tôi nghĩ mình phải làm gì đó. Thế nên tôi đã kêu gọi, huy động các mạnh thường quân quyên góp, ủng hộ mang đến cho 22 hộ dân trong bản, mỗi hộ 500 nghìn đồng tiền mặt và phần quà trị giá tương đương. Với  gia đình có 2 cháu tử vong, tôi hỗ trợ riêng 10 triệu đồng. Số tiền dù ít ỏi thôi, nhưng là tấm lòng của chúng tôi, mong muốn sẻ chia phần nào đau thương, mất mát với người dân vùng lũ”.

Không chỉ có chị On mà nhiều tấm lòng, nhiều đoàn thiện nguyện từ phường Điện Biên Phủ, Mường Thanh và cả ngoại tỉnh đã lần lượt lên đường mang theo tình thương và niềm hy vọng, sẻ chia với bà con vùng lũ. Và điều thể hiện rõ nhất nghĩa cử đồng bào cao đẹp đó chính là những người dân ở bản không bị ảnh hưởng đã cưu mang những gia đình mất nhà cửa, sẻ chia từng bữa ăn, từng bộ quần áo. Những bếp lửa được nhóm lên, những nồi cơm, nồi cháo nóng hổi, lan tỏa hơi ấm tình làng nghĩa xóm, phần nào xoa dịu vết thương mà thiên tai gây ra.

Lũ dữ đã qua, bùn đất sẽ được dọn sạch, nhưng những mất mát về người và tài sản sẽ hằn sâu trong ký ức người dân Điện Biên. Con đường phía trước còn rất nhiều gian nan. Hơn lúc nào hết, đồng bào vùng lũ cần sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng để gượng dậy, dựng lại những mái nhà, gieo lại những mầm xanh trên mảnh đất vừa trải qua cơn cuồng nộ của đất trời. Mong rằng những tấm lòng hảo tâm sẽ cùng hành động, để tình người sau cơn lũ dữ không chỉ là câu chuyện nhất thời, mà là nền tảng vững chắc, là nguồn sức mạnh vô tận để cuộc sống mới hồi sinh...

Phóng viên: Thưa đồng chí, Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Mường Ảng lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030 là dấu mốc chính trị quan trọng, đồng chí có thể chia sẻ khái quát những kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ vừa qua?

Đồng chí Tô Trọng Thiện: Nhiệm kỳ 2020 - 2025 là giai đoạn đặc biệt, khi xã Mường Ảng được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 đơn vị hành chính: Xã Ẳng Nưa, Ẳng Cang và thị trấn Mường Ảng. Trong bối cảnh vừa ổn định tổ chức bộ máy, vừa triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc xã đã nỗ lực, đoàn kết vượt qua khó khăn, đạt được nhiều kết quả toàn diện.

Xã tập trung kiện toàn hệ thống chính trị, đổi mới phương thức lãnh đạo, chú trọng công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là trong đào tạo cán bộ, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, phát triển đảng viên, công tác kiểm tra, giám sát. Về phát triển kinh tế - xã hội, xã đã hoàn thành 15/19 tiêu chí nông thôn mới; thu nhập bình quân đầu người đạt 47 triệu đồng/năm; đời sống nhân dân có chuyển biến rõ rệt.

Công tác an sinh xã hội được chú trọng: Hơn 470 căn nhà được hỗ trợ làm mới; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 9,75%; nhiều công trình hạ tầng thiết yếu như: Trường học, đường giao thông, trung tâm hội nghị, nhà văn hóa bản… được đầu tư, góp phần thay đổi diện mạo đô thị. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Có thể nói, nhiệm kỳ vừa qua đặt nền móng quan trọng để xã Mường Ảng bước vào giai đoạn phát triển mới.

Phóng viên: Với những nền tảng có được, Đại hội lần này sẽ định hướng ra sao cho nhiệm kỳ 2025 - 2030, thưa đồng chí?

Đồng chí Tô Trọng Thiện: Quan điểm xuyên suốt của Đảng bộ xã là: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của đảng bộ; phát huy sức mạnh đoàn kết các dân tộc; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng - an ninh; quyết tâm xây dựng xã Mường Ảng phát triển nhanh và bền vững”.

Trên tinh thần đó, chúng tôi xác định 6 nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ tới:

Một là, tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; thực hiện hiệu quả đề án sắp xếp bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất, năng lực, uy tín, dám nghĩ, dám làm.

Hai là, tiếp tục tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi giá trị; chú trọng trồng mới, tái canh cà phê, nâng cao chất lượng cây ăn quả, phát triển cây dược liệu và ứng dụng khoa học - công nghệ.

Ba là, làm tốt công tác quy hoạch tổng thể và chi tiết, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, du lịch; huy động đa dạng nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Bốn là, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào năng lượng, dược liệu… thương mại, dịch vụ, phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc.

Năm là, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, y tế, bảo đảm an sinh xã hội; chăm lo phát triển vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Sáu là, củng cố quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn; hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân hàng năm.

Phóng viên: Đại hội lần này cũng đề cập đến 3 khâu đột phá chiến lược, đồng chí  có thể nói rõ hơn về các đột phá mà xã lựa chọn để tạo chuyển biến rõ nét trong nhiệm kỳ 2025 - 2030?

Đồng chí Tô Trọng Thiện: Qua nhiều lần bàn thảo với quyết tâm chính trị cao nhất, Đảng bộ xác định 3 đột phá chiến lược:

Thứ nhất, tập trung nguồn lực tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị như cà phê, cây ăn quả, sản phẩm OCOP; thu hút đầu tư vào chế biến nông sản, nâng cao giá trị kinh tế. Hoàn thành mục tiêu xã nông thôn mới, xây dựng bản nông thôn mới kiểu mẫu. Đẩy mạnh liên kết, hợp tác phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm, nâng cao đời sống nhân dân.

Thứ hai, ưu tiên đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi, nhất là các tuyến kết nối vùng sản xuất, địa bàn trọng điểm, tạo đột phá và mở rộng không gian phát triển; phát triển khu trung tâm xã theo quy hoạch.

Thứ ba, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; thúc đẩy chính quyền số, kinh tế số, xã hội số; áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật để nâng cao chất lượng, năng suất và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Phóng viên: Trong các mục tiêu đặt ra, có mục tiêu khá cao như: Thu nhập bình quân đạt 125 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ nghèo đa chiều giảm còn dưới 1%... Đồng chí nhận định thế nào về tính khả thi?

Đồng chí Tô Trọng Thiện: Chúng tôi không chủ quan, nhưng cũng không quá lo lắng. Vì những mục tiêu này được xây dựng trên cơ sở khảo sát thực tiễn, đánh giá kỹ nguồn lực và khả năng thực hiện. Xã Mường Ảng có tiềm năng lớn về nông - lâm nghiệp, dịch vụ - thương mại, du lịch. Cà phê Mường Ảng đã có chỗ đứng trên thị trường, du lịch cộng đồng đang từng bước hình thành. Ngoài ra, chúng tôi chú trọng thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến nông sản, tạo thêm giá trị gia tăng, tăng việc làm, tăng thu nhập. Đặc biệt, chúng tôi quyết tâm cùng các cấp chính quyền thu hút đầu tư các nhà máy năng lượng sạch: Nhà máy điện gió Mường Ảng với công suất 108 MW và điện mặt trời mặt nước hồ Ẳng Cang với công suất 20MW. Đây là động lực quan trọng để tăng nguồn thu và phát triển kinh tế - xã hội, việc làm và thu nhập.

Thêm vào đó, xã sẽ tranh thủ tối đa các chương trình mục tiêu quốc gia, các cơ chế, chính sách của Trung ương, tỉnh; đồng thời phát huy nội lực từ người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp. Điều quan trọng là người dân phải thấy được lợi ích, tự mình thay đổi tư duy từ “trông chờ, ỷ lại” sang chủ động làm ăn, phát triển.

Phóng viên: Công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ tới sẽ được triển khai với những trọng tâm nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Tô Trọng Thiện: Trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung; đồng thời tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, phòng chống suy thoái tư tưởng, đạo đức.

Đảng bộ xã phấn đấu hàng năm kết nạp đảng viên đạt trên 5% tổng số đảng viên; 100% tổ chức đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên; đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật. Bên cạnh đó, Đảng ủy xã sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát vai trò nêu gương của người đứng đầu, gắn trách nhiệm cá nhân với kết quả công việc.

Phóng viên:Đại hội Đảng lần này là kỳ đại hội đầu tiên thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng chí muốn gửi gắm điều gì qua kỳ Đại hội?

Đồng chí Tô Trọng Thiện: Với tinh thần đoàn kết, dân chủ, đổi mới, kỷ cương, phát triển, tôi kỳ vọng và tin tưởng, Ban Chấp hành khóa mới sẽ phát huy năng lực, sở trường công tác, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đồng thời, Đại hội cũng sẽ xác định rõ những mục tiêu, giải pháp mang tính đột phá để đưa Mường Ảng trở thành “Xã phát triển khá” trong tỉnh, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, diện mạo đô thị, nông thôn ngày càng khởi sắc, nâng cao.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đồng chí

Hơn 7 năm trước, Huổi Hạ là cái tên từng tạo nên làn sóng dư luận bởi hình ảnh học sinh, giáo viên phải chui túi nilon đến trường. Giờ đây, cầu mới đã được xây, điểm trường Huổi Hạ dần được kiên cố hóa, vậy nhưng, những gian khó đặc thù vẫn hiện hữu.

Huổi Hạ là điểm trường xa nhất trong 3 điểm lẻ của Trường PTDTBT Tiểu học số 1 Na Sang. Quãng đường 24km từ điểm trường trung tâm đến bản Huổi Hạ vẫn còn hơn 6km đường đất. Một cơn mưa nhỏ cũng khiến con đường vào điểm trường thêm gian khó.

Chưa hết, Huổi Hạ chưa có điện lưới quốc gia, chưa có nguồn nước sạch. Cũng bởi vậy, hành trang đến trường của học sinh điểm trường Huổi Hạ không chỉ có sách vở mà còn cần mang theo nước sinh hoạt.

Năm học này, thầy Lò Văn Trường cùng với thầy Nguyễn Trọng Oánh được phân công dạy tại điểm bản Huổi Hạ. Thầy Nguyễn Trọng Oánh chia sẻ: Nước sinh hoạt của bản Huổi Hạ chủ yếu dẫn theo đường ống nhựa từ các khe núi ở xa. Nguồn nước vốn đã hạn chế, điểm bản lại nằm ở vị trí cao trên đỉnh đồi nên việc dẫn nước về sử dụng khó khăn hơn. Mỗi buổi sáng học sinh đến trường đều phải xách theo can nước từ 3 - 5 lít để sử dụng sinh hoạt cả ngày.

Nhiều bản vùng cao của xã Na Sang sự khó khăn của các điểm trường lẻ như Huổi Hạ là một khó khăn đặc trưng mà ngành giáo dục đang gặp phải.

Tại điểm lẻ Huổi Y thuộc Trường Mầm non Ma Thì Hồ, năm học 2025 -2026 dự kiến có 1 lớp mẫu giáo ghép với hơn 10 trẻ từ 3 - 5 tuổi theo học. Dù số lượng học sinh ít, song nhà trường vẫn phải duy trì điểm lẻ này do Huổi Y cách trung tâm xã 17km, trong đó hơn nửa là đường đất, đi lại khó khăn, hiểm trở.

Cũng vì số lượng học sinh không nhiều nên ở điểm trường Huổi Y chỉ được bố trí một cô giáo phụ trách. Vừa dạy học cô vừa kiêm luôn trách nhiệm chăm sóc bữa ăn, giấc ngủ, sinh hoạt cho các em. Đến tận bây giờ, cô và trò nơi đây vẫn đang thiếu những tiện ích hằng ngày bình thường nhất, khi mà điện chưa về đến, nước kéo ống dẫn từ khe núi. Điện thoại và mạng internet không có, muốn liên lạc phải lên vị trí cao dò “sóng rơi”.

Sẻ chia với những vất vả của thầy cô, nên từ nhiều năm nay, nhiệm vụ “đầu bếp” của điểm trường Huổi Y được các phụ huynh luân phiên phụ trách. Thực phẩm ăn trưa do điểm trường trung tâm cung cấp 2 lần/tuần, cộng thêm các loại thực phẩm khác như: Gạo, trứng, măng nứa, dầu ăn… do phụ huynh đóng góp.

Cô Phạm Thị Huyền Trang, Hiệu trường Mầm non Ma Thì Hồ cho biết: “Với 1 điểm trường trung tâm và 14 điểm trường lẻ, Trường Mầm non Ma Thì Hồ là trường có nhiều điểm lẻ nhất xã. Cách xa trung tâm, điều kiện thiếu thốn đủ bề, đến với những điểm lẻ này, nhiều thầy, cô đã phải cống hiến cả tuổi trẻ, chấp nhận xa gia đình. Vì vậy, nhà trường luôn dành sự quan tâm đặc biệt, nỗ lực bù đắp thiếu hụt cho cả trò và thầy, như tăng cường xã hội hóa trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng học sinh, sắp xếp đội ngũ giáo viên đảm bảo cân đối giữa các điểm trường”.

Trên địa bàn xã Na Sang hiện có 14 trường học, gồm 5 trường mầm non, 5 trường tiểu học và 4 trường THCS. Trong đó, 51 điểm trường lẻ cấp mầm non và tiểu học. Điểm chung của điểm trường lẻ là cơ sở vật chất thiếu; giao thông đi lại khó khăn đặc biệt vào mùa mưa lũ và đầu năm học. Việc duy trì chất lượng giáo dục ở các điểm trường cũng là thách thức lớn bởi một số điểm lẻ chưa có điện nên việc sử dụng thiết bị dạy học hiện đại trong dạy học hạn chế; giáo viên phải dạy học lớp ghép nhiều độ tuổi; việc huy động trẻ em trong độ tuổi đến trường gặp nhiều khó khăn…

Chỉ ít ngày nữa là bước vào năm học mới. Nhiều điểm trường lẻ được quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, vật chất, song không ít điểm trường lẻ đang trăn trở với khó khăn hiện hữu. Mong rằng không lâu nữa những nỗi niềm, vất vả, hiểm nguy sẽ để lại phía sau vì tương lai học sinh vùng cao, vùng xa.

Những ngày đầu tháng 8, sau trận cuồng nộ của thiên nhiên, nhiều xã vùng cao của tỉnh Điện Biên chìm trong cảnh tan hoang, đổ nát. Bùn đất ngập ngụa, nhà cửa đổ sập, xiêu vẹo, những con đường bị xé toạc. Tại các điểm trường, hình ảnh bàn ghế, sách vở, trang thiết bị dạy học ngổn ngang trong lớp bùn đặc quánh khiến ai cũng phải xót xa. Ngay khi nước lũ vừa rút, Tỉnh đoàn đã phát lời kêu gọi, huy động tối đa lực lượng. Như một mệnh lệnh từ trái tim, hàng ngàn bạn trẻ đã tạm gác lại việc riêng, với màu áo xanh tình nguyện đã tỏa về các “điểm nóng” để giúp dân khắc phục hậu quả.

Anh Mùa Chiến Thắng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn cho biết: Toàn tỉnh đã nhanh chóng triển khai 12 đội hình thanh niên tình nguyện cấp xã. Trong đó, khoảng 200 đoàn viên tham gia trực tiếp tại các điểm nóng ảnh hưởng mưa lũ như: Na Son, Tìa Dình, Xa Dung, Mường Luân… phối hợp cùng các lực lượng thanh niên vũ trang, y tế, nâng tổng số lên hơn 1.500 đoàn viên, thanh niên tham gia hỗ trợ. Nhiệm vụ cấp bách nhất là dọn dẹp, khôi phục trường học để kịp đón năm học mới, sửa chữa đường giao thông và giúp người dân dựng lại nhà cửa.

Từ các xã Na Son, Xa Dung đến Tìa Dình, đâu đâu cũng ghi nhận hình ảnh những đoàn viên, thanh niên trong màu áo xanh chung tay cùng các lực lượng hỗ trợ đồng bào. Họ xắn tay dọn bùn đất, vận chuyển nhu yếu phẩm, hỗ trợ người dân di dời tài sản, giúp dựng lại nhà cửa, khơi thông dòng chảy, sửa chữa đường giao thông và hỗ trợ học sinh sớm trở lại trường sau lũ. Dù đường sá chia cắt, điều kiện sinh hoạt của chính gia đình mình cũng đang thiếu thốn, thời tiết bất lợi, nhưng với tinh thần xung kích, trách nhiệm và nghĩa tình, tuổi trẻ các xã đã và đang ngày đêm nỗ lực hết mình vì cộng đồng, vì sự an toàn và ổn định cuộc sống của bà con.

Giữa những ngày gian khó ấy, hành trình cứu người của Bí thư đoàn xã Xa Dung Lầu A Mua và những đoàn viên thanh niên đã thực sự lay động lòng người. Sớm ngày 1/8, khi nhận tin báo có hai mẹ con trong bản Cồ Dề bị thương rất nặng do nước lũ cuốn, anh Mua và các đoàn viên thanh niên khác không chút chần chừ, lập tức lên đường. Thế nhưng, con đường độc đạo vào bản đã bị lũ dữ phá nát. Cách duy nhất để đưa nạn nhân đi cấp cứu là phải dùng sức người, khiêng qua hàng chục điểm sụt sạt. Thế là một chiếc cáng dã chiến được làm vội từ cây gỗ và một tấm chăn gấp vội. Anh Mua và các đồng đội đã khiêng cáng bộ suốt gần 8 giờ đồng hồ, vượt qua quãng đường hàng chục cây số đường rừng núi hiểm trở. “Chúng tôi cáng người bị thương từ bản Cồ Dề, qua trung tâm xã, rồi vào bản Háng Pu Xi mới ra đến đường lớn có xe cấp cứu chờ sẵn. Bệnh nhân bị nặng quá! Nên chúng tôi đi không nghỉ một tí nào. Ai cũng thấm mệt, đôi vai phồng rộp nhưng không một lời kêu ca. Chúng tôi thay phiên nhau, động viên nhau, đi nhanh nhất có thể. Thương nhất bé gái 11 tuổi, mặt mày sưng hết cả và khóc suốt, kêu đau bụng lắm. Nhìn con bé, chúng tôi chỉ sợ nó không qua khỏi…” - anh Mua nhớ lại.

Nhưng có lẽ, chính tình thương và nỗi lo sợ đó đã tiếp thêm sức mạnh phi thường, giúp anh Lầu A Mua và những đồng đội của mình vượt qua mọi giới hạn của bản thân, đưa hai mẹ con đến bệnh viện an toàn.

Tại xã Mường Luân, tuổi trẻ nơi đây cũng phát huy mạnh mẽ tinh thần trách nhiệm, xung kích vì cuộc sống cộng đồng. Anh Lò Văn Thắng, Bí thư Đoàn xã Mường Luân, cho biết: “Để giúp người dân vượt qua khó khăn sau lũ dữ, Đoàn xã đã huy động khoảng 50 thanh niên, chia thành 3 đội cơ động. Một đội ở trung tâm xã, 2 đội còn lại ở trung tâm các xã cũ (Chiềng Sơ, Luân Giói), vừa giúp bà con khắc phục hậu quả, vừa tuyên truyền, vận động người dân phòng chống lũ, chủ động di dời tài sản đến nơi an toàn khi có nguy cơ xảy ra. Cùng với đó, Đoàn xã còn có một đội túc trực tại đoạn đường xấu tại bản Pá Vạt - nơi đường chính bị lũ cuốn trôi, giao thông gần như tê liệt. Có đoàn viên thanh niên ở đó để đảm bảo an toàn cho người dân khi đi qua vùng nguy hiểm, tiếp sức, đẩy xe giúp phương tiện qua lại nhanh chóng hơn”.

Trước tình hình mưa lũ gây thiệt hại nặng nề tại bản Huổi Có, Đoàn xã Phình Giàng cũng nhanh chóng huy động lực lượng đoàn viên, thanh niên thành lập đội hình tình nguyện gồm 20 người, phối hợp cùng Công an xã, lực lượng quân sự và các đơn vị đóng chân trên địa bàn hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai. Với tinh thần xung kích - tình nguyện vì cộng đồng, các đoàn viên, thanh niên cũng đã tích cực giúp nhân dân thu dọn đất đá sạt lở, gia cố nhà cửa, khơi thông cống rãnh, vệ sinh môi trường, vận chuyển nhu yếu phẩm và đồ dùng thiết yếu đến các hộ dân bị ảnh hưởng nặng…

Những việc làm của đoàn viên, thanh niên các địa phương vùng lũ đã thể hiện trọn vẹn tinh thần xung kích, trách nhiệm và nghĩa tình của tuổi trẻ. Họ không chỉ giúp người dân khắc phục hậu quả trước mắt mà còn gieo vào lòng người niềm tin về một ngày mai tươi sáng hơn. Trong thời khắc khó khăn, vai trò của thanh niên không chỉ là giúp đỡ về sức người mà còn là chiếc phao tinh thần nâng đỡ người dân vượt qua mất mát. Sức trẻ ấy, tinh thần xung kích ấy đã giúp các địa phương nhanh chóng vượt qua thiên tai, đồng thời, cũng sẽ gieo thêm niềm tin vào một thế hệ thanh niên bản lĩnh, nghĩa tình, luôn sẵn sàng có mặt ở nơi gian khó nhất.

Thực tiễn thôi thúc sự đổi mới

Điện Biên là tỉnh miền núi có địa bàn rộng, địa hình chia cắt, dân cư sinh sống không tập trung, đặc biệt là tại các xã vùng sâu, vùng xa. Trong bối cảnh đó, hệ thống truyền thanh cơ sở chưa phủ sóng hết các bản xa, các hình thức tuyên truyền truyền thống như văn bản giấy hay các buổi họp dân thường gặp nhiều hạn chế, chưa đảm bảo tính kịp thời và độ bao phủ.

Trong khi facebook là nền tảng mạng xã hội có lượng người dùng lớn nhất tại Việt Nam - đang hiện diện rộng khắp từ thành thị đến nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Nắm bắt xu thế này, ngay sau khi thành lập mới, tất cả các xã của tỉnh đã xây dựng trang facebook riêng, xem đây như một công cụ hữu hiệu để phổ biến các chủ trương, chính sách, pháp luật; cập nhật tình hình phát triển kinh tế - xã hội; thông báo hành chính, các chương trình hỗ trợ người dân... theo cách nhanh chóng, trực quan và dễ tiếp cận nhất.

Mỗi xã có cách khai thác, sử dụng mạng xã hội khác nhau nhưng đều quan tâm cập nhật thường xuyên các hoạt động của xã, tỉnh, các vấn đề dân sinh mà nhân dân quan tâm... thu hút lượng tương tác tích cực. Ngôn ngữ sử dụng đời thường, dễ hiểu; kết hợp hình ảnh, video khiến các nội dung tuyên truyền trở nên gần gũi, sinh động.

Cầu nối giữa chính quyền và người dân

Trang fanpage facebook “Xã Mường Mùn, tỉnh Điện Biên” được xây dựng ngay khi bộ máy chính quyền xã chính thức vận hành. Chỉ sau hơn một tháng hoạt động, trang có gần 10.000 lượt tài khoản theo dõi - tương đương hơn 60% dân số toàn xã. Trang đã đăng tải gần 100 tin, bài, cùng hơn 200 ảnh, video - phản ánh kịp thời các hoạt động của chính quyền, đoàn thể, thông tin dân sinh, cảnh báo thời tiết, lịch tiêm chủng, lịch tiếp dân, hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến...

Đặc biệt, từ nửa cuối tháng 7, lượng tương tác tăng mạnh, mỗi bài viết đều thu hút hàng trăm lượt tiếp cận; video hướng dẫn sử dụng Callbot - tổng đài tư vấn viên ảo khi làm thủ tục hành chính thu hút hơn 1.000 lượt tương tác. Một số bài có tới gần 100.000 lượt xem - những con số cho thấy sức lan tỏa rõ rệt của hình thức truyền thông này.

Ông Trần Khắc Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Mường Mùn là người trực tiếp đề xuất và chỉ đạo việc xây dựng, vận hành trang fanpage này; giao Phòng Văn hóa - Xã hội, Trung tâm Dịch vụ tổng hợp xã xây dựng, vận hành và kiểm duyệt nội dung. Bí thư Trần Khắc Tuấn khẳng định: “Trong điều kiện địa bàn rộng, dân cư phân tán, việc triển khai trang fanpage là một bước đi chủ động, linh hoạt, giúp chuyển tải thông tin đến người dân nhanh và hiệu quả. Không chỉ tuyên truyền một chiều, fanpage còn tiếp nhận ý kiến phản ánh, góp ý của nhân dân, tăng cường mối liên hệ giữa chính quyền và người dân. Đây là công cụ hỗ trợ đắc lực cho cấp ủy, chính quyền xã trong chỉ đạo điều hành, đặc biệt trong thực hiện mục tiêu chuyển đổi số cấp cơ sở và xây dựng chính quyền gần dân, vì dân”.

Đa dạng, sáng tạo trong tuyên truyền

Không chỉ Mường Mùn, xã Quài Tở cũng là một điểm sáng trong việc đa dạng hóa nội dung tuyên truyền trên trang fanpage “Xã Quài Tở, tỉnh Điện Biên”. Bà Lường Thị Phượng, cán bộ Trung tâm Dịch vụ tổng hợp xã được giao nhiệm vụ trực tiếp quản trị trang, cho biết: “Ngoài những thông tin, bài viết do cán bộ xã sản xuất, chúng tôi cũng dẫn nguồn, chia sẻ từ các kênh thông tin chính thống của Trung ương và tỉnh. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các hoạt động của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc xã, cùng những vấn đề gần gũi, gắn bó mật thiết với đời sống người dân, như thông tin thời tiết, cảnh báo mưa lũ, thông tin điểm sạt lở, thủ tục hành chính, chế độ chính sách...”.

Bên cạnh các tin, bài thông thường, xã còn chủ động sản xuất các video chất lượng nhằm giới thiệu về tiềm năng, nông sản nổi bật của địa phương, thu hút sự quan tâm lớn. Đặc biệt, xã Quài Tở còn tiên phong mở chuyên mục “Chào mừng Đại hội Đảng các cấp, nhiệm kỳ 2025 - 2030” trên fanpage xã.

“Chuyên mục không chỉ tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng của Đại hội mà còn phản ánh khí thế thi đua sôi nổi, lan tỏa niềm tin và kỳ vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự nghiệp đổi mới, phát triển quê hương, đất nước. Chuyên mục thực hiện từ ngày 29/7 với thời lượng 15 phút, vào thứ ba và thứ sáu hàng tuần” - bà Lường Thị Phượng cho biết thêm.

Hướng tới gần dân hơn, hiệu quả hơn

Thành công bước đầu của các xã Mường Mùn, Quài Tở và nhiều địa phương khác cho thấy việc vận dụng mạng xã hội vào công tác tuyên truyền là một hướng đi đúng đắn. Chìa khóa nằm ở việc xây dựng nội dung đa dạng, hấp dẫn và thiết thực. Các trang fanpage này đã làm tốt việc đăng tải thông tin phong phú, từ chính sách mới, hoạt động của chính quyền đến các sự kiện văn hóa, gương điển hình; sử dụng hình ảnh, video và ngôn ngữ đời thường, gần gũi, dễ hiểu với người dân.

Để phát huy hiệu quả, các xã đều xác định trang fanpage sẽ tiếp tục là nền tảng truyền thông chủ lực. “Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả của fanpage trong thời gian tới, xã Mường Mùn xây dựng nội dung tuyên truyền bám sát nhu cầu thực tiễn của người dân như về đất đai, an sinh xã hội, giống cây trồng, thủ tục hành chính… Cùng với đó đa dạng hóa hình thức thể hiện, tăng cường infographic, video ngắn, bài viết ngắn, tổ chức các chuyên mục định kỳ về người tốt, việc tốt, mô hình phát triển kinh tế địa phương. Tăng cường tương tác, tiếp nhận phản hồi, khảo sát nhanh qua mạng để đo lường hiệu quả tuyên truyền và thu thập ý kiến đóng góp của nhân dân, cộng đồng mạng. Đồng thời nâng cao kỹ năng truyền thông cho cán bộ xã, kết nối mạng lưới fanpage liên xã, liên ngành, liên cơ quan, tổ chức trong và ngoài tỉnh” - ông Trần Khắc Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Mường Mùn khẳng định.

Không chỉ dừng ở hiệu quả truyền tải, các trang fanpage facebook đang góp phần làm thay đổi thói quen tiếp cận thông tin của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Sự chủ động, linh hoạt của các xã trong khai thác, sử dụng mạng xã hội không chỉ là một sáng kiến truyền thông đơn thuần. Nó thể hiện rõ tinh thần dám nghĩ - dám làm, quyết liệt trong chỉ đạo của cấp ủy và vai trò của người đứng đầu. Đây là minh chứng sống động cho việc ứng dụng chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân ngay từ cấp cơ sở, góp phần xây dựng một chính quyền kiến tạo và thực sự gần dân

Trận lũ quét kinh hoàng qua bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung đã khiến 2 người chết; 17 hộ bị đất, đá vùi lấp, cuốn trôi mất trắng hoàn toàn cả nhà ở và tài sản; 5 hộ bị đất, đá vùi lấp nhà cửa…

Rạng sáng ngày 1/8, khi cả bản còn đang chìm trong giấc ngủ, một cơn mưa lớn bất thường trút xuống. Đến gần 3 giờ sáng, anh Mùa A Thi, Trưởng bản Háng Pu Xi vẫn thao thức vì mưa to quá. Lo nước tràn vào nhà, anh ra ngoài đào một con rãnh thoát nước. Chính trong lúc ấy, lắng nghe tiếng mưa xối xả và âm thanh lạ của núi rừng, một linh cảm bất an đã trỗi dậy trong anh. Kể lại thời khắc sinh tử ấy, anh Mùa A Thi vẫn chưa hết bàng hoàng: “Gần 3 giờ sáng 1/8, mưa rất to. Tôi đang làm cái rãnh thoát nước cho nhà mình thì cảm thấy bất an. Tôi mới chủ động gọi điện sang khu bên kia suối, nơi có nhiều hộ dân sinh sống, để hỏi xem có an toàn không, có sạt lở đất không”.

Cuộc gọi của anh được một người phụ nữ bắt máy. Nhưng đáp lại anh không phải là lời nói, mà là tiếng khóc nức nở, hoảng loạn. “Chị ấy chỉ khóc thôi, giọng rất hoảng sợ, nói rằng đang bắt đầu sạt lở đất rồi. Tôi lại nói thế sao không gọi mình trước. Chị ấy càng hoảng hốt hơn, nói rằng chưa kịp gọi…” - anh Thi kể.

Xác định tình hình đang cực kỳ nguy cấp, anh Mùa A Thi biết rằng không thể chần chừ một giây phút nào. Con đường sang khu vực nguy hiểm đã bắt đầu sạt lở, tắc nghẽn. Nếu anh đi bộ sang, chắc chắn sẽ không kịp. Một quyết định dứt khoát được đưa ra ngay lập tức. Anh Thi nhớ lại: “Lúc ấy, tôi thấy tình huống khẩn cấp lắm rồi. Mình đang ở xa, đường lại tắc. Tôi liền gọi điện bảo các hộ gia đình bên này đưa tất cả các con di dời sang chỗ an toàn ngay lập tức. Tôi nhấn mạnh: "Tài sản không cứu được thì không cần, chủ yếu vợ chồng con cái thoát là được. Của mất thì mình làm lại sau…”.

Ngay sau cuộc gọi, anh Thi cùng một số thanh niên khỏe mạnh trong bản khẩn trương chạy đến khu vực bờ suối. Lúc anh tới nơi là 3 giờ 30 phút sáng. Hầu hết bà con đã di dời sang khu vực an toàn theo chỉ dẫn. Tuy nhiên, anh phát hiện còn 10 hộ dân không biết đi đâu, nên đã đứng trú tại một vị trí rất nguy hiểm, có nguy cơ sạt lở cao. “Tôi huy động lực lượng thanh niên hô lớn, gọi những người bên kia cần ngay lập tức chạy sang bên này suối, chứ ở đó là không an toàn rồi!” - anh Thi nói.

Trong lúc hỗn loạn, có 3 cụ già nhất quyết không chịu di dời. Không một chút do dự, anh Thi lập tức huy động 4 thanh niên khỏe mạnh sang bế, cõng, dắt tay đưa các cụ sang phía bên này suối.

Đến gần 4 giờ 20 phút sáng, 21 hộ dân với 90 nhân khẩu đã được tập trung tại một khu vực vị trí cao và an toàn. Chỉ khoảng 40 phút sau khi cuộc di dời hoàn tất, vào khoảng 5 giờ sáng, tiếng “đùng đùng” kinh hoàng vang lên từ đầu nguồn. Cơn lũ quét khổng lồ mang theo đất đá, cây cối ào ào lao xuống, san phẳng gần như toàn bộ nhà cửa, vườn tược... Nhìn cảnh tượng tan hoang, ai nấy đều rùng mình khi nghĩ đến điều gì sẽ xảy ra nếu không có sự cảnh báo và hành động quyết liệt của Trưởng bản Mùa A Thi.

Anh Mùa Chứ Pó, một trong những người dân được cứu sống, vẫn chưa hết sợ hãi kể lại: “Lúc tầm gần 3 giờ sáng, thấy mưa to, trưởng bản và an ninh bản gọi í ới, giục chạy sang nhà trường bên kia suối để tránh lũ. Ai cũng được dặn cứu người mới quan trọng, bỏ lại nhà cửa, tài sản, tính sau. Các con tôi chuyển sang bên kia an toàn nhưng tài sản thì mất hết theo lũ dữ rồi…”.

Dù phần lớn người dân bản Háng Pu Xi đã được cứu nhưng tang thương vẫn xảy ra khi 2 cháu M.A.D. (14 tuổi) và M.A.G. (12 tuổi) do không có người lớn ở nhà, ngủ say nên bị đất đá vùi lấp, tử vong, đã được các lực lượng chức năng tìm thấy trong sáng 2/8.

Ngay sau khi lũ dữ đi qua, anh Mùa A Thi lại huy động những gia đình an toàn, không bị ảnh hưởng bởi mưa lũ nhóm lửa thổi cơm, chống đói tạm thời cho những đồng loại đang run lên vì sợ, vì ướt, vì đói... đồng thời tổ chức những người khỏe mạnh đi cứu hộ, tìm kiếm tài sản còn sót lại cho các gia đình bị nạn.

Hành động của anh Mùa A Thi không chỉ là phản xạ của một người lãnh đạo được giao phó trọng trách, mà còn xuất phát từ tình yêu thương sâu sắc với bà con dân bản, từ tinh thần trách nhiệm “mình vì mọi người”. Trong giây phút hiểm nguy nhất, anh đã giữ được một cái đầu lạnh để phán đoán, một trái tim nóng để hành động và một mệnh lệnh dứt khoát để cứu sống gần trăm mạng người. Anh chính là tấm gương sáng về sự dũng cảm, quên mình vì cộng đồng, là người hùng trong lòng người dân Háng Pu Xi.

Bài, ảnh: Diệp Chi