Văn hóa - Xã Hội

Có dịp trở lại xã Si Pa Phìn - địa bàn có hơn 90% dân số là DTTS sinh sống, chúng tôi nhận thấy đời sống của bà con đã được quan tâm chăm lo về mọi mặt. Không còn cảnh lầy lội trước kia, đa phần các tuyến đường liên bản giờ đây đều được bê tông hóa, thuận tiện cho việc đi lại, giao thương hàng hóa. Ðặc biệt, các công trình hạ tầng về y tế, giáo dục, thông tin và những ngôi nhà vững chãi của bà con góp phần quan trọng tạo nên diện mạo mới cho vùng biên giới.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Mùa A Hòa, Chủ tịch UBND xã khẳng định: Những năm qua Si Pa Phìn luôn nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành từ huyện đến tỉnh. Ðặc biệt là trong triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết về chính sách dân tộc. Thông qua nhiều chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội, đời sống vật chất, tinh thần của bà con DTTS đã từng bước cải thiện, trình độ dân trí ngày càng nâng cao. Hàng năm, tỷ lệ hộ nghèo bình quân giảm từ 5 - 6%. 8 tháng đầu năm 2023, xã đã đào tạo nghề cho 64 người, giải quyết việc làm cho gần 300 lao động. Triển khai xây nhà Ðại đoàn kết cho hộ nghèo đợt 1 vừa qua, xã hoàn thành 9 nhà. Bà con phấn khởi và yên tâm lao động sản xuất.

Là huyện biên giới có 8 dân tộc cùng chung sống, trong đó đồng bào DTTS chiếm tới hơn 95% dân số nên các chương trình, dự án triển khai tại Nậm Pồ đều hướng đến đối tượng này. Ðảng bộ, chính quyền huyện luôn quan tâm, dành nhiều nguồn lực để đầu tư, hỗ trợ nhằm giúp bà con có thêm điều kiện phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Nhờ vậy, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội ở khu vực miền núi, dân tộc từng bước được nâng cấp phát triển; các hộ đồng bào DTTS có thêm nguồn lực để vươn lên. Thống kê đến tháng 6/2023, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm còn 47,53%, ước cuối năm 2023 giảm còn 44,55% (giảm hơn 6% so với năm 2022).

Ông Hạng Nhè Ly, Phó Chủ tịch UBND huyện Nậm Pồ cho biết: Xác định công tác xóa đói giảm nghèo cho đồng bào DTTS là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng năm UBND huyện đều xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình giảm nghèo, trong đó phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị phụ trách theo dõi, giúp các xã đặc biệt khó khăn. Ðồng thời đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức chủ động vươn lên thoát nghèo của mỗi người dân. Ngay từ đầu năm, UBND huyện đã ban hành văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện các chương trình. Ðồng thời chủ động phân bổ kinh phí cho cơ quan, đơn vị, UBND các xã trên địa bàn tổ chức thực hiện các dự án, tiểu dự án: Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội; đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; giáo dục nghề nghiệp; hỗ trợ sản xuất, hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo...

Một trong những cách làm hiệu quả đang được cấp ủy, chính quyền huyện Nậm Pồ triển khai đó là các cơ quan, đơn vị luôn có sự trao đổi, phối hợp chặt chẽ với nhau trong triển khai thực hiện mỗi dự án, mô hình xóa đói giảm nghèo; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc tiến độ thực hiện. Qua đó, kịp thời nắm bắt, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh. Ngoài ra, cùng với việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư của Trung ương thông qua các chương trình, dự án thì huyện còn tích cực huy động sự đóng góp, tham gia xã hội hóa của cộng đồng để đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Qua đó, góp phần thiết thực vào việc nâng cao chất lượng đời sống đồng bào DTTS ở địa phương.

Pa Thơm là xã biên giới, giáp ranh nước bạn Lào; là nơi sinh sống của dân tộc Lào, Khơ Mú và Cống. Ðiều kiện kinh tế khó khăn, tình hình an ninh trật tự có nhiều diễn biến phức tạp, những năm qua nhờ triển khai nhiều dự án, chương trình mục tiêu quốc gia nên đời sống của đồng bào dân tộc tại Pa Thơm dần ổn định, phát triển. Mặc dù vậy, vấn đề bình đẳng giới, để phụ nữ vươn lên làm chủ, phát triển các mô hình kinh tế, có tiếng nói trong cộng đồng ở Pa Thơm vẫn còn hạn chế, tình trạng tảo hôn, tư tưởng trọng nam khinh nữ… vẫn còn tồn tại. Nhằm xóa bỏ định kiến, dần kéo gần khoảng cách giữa các giới, cũng như tạo điều kiện để phụ nữ và trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái có đầy đủ kiến thức về giới, từ đó thay đổi cách nghĩ, cách làm, vươn lên làm chủ cuộc sống, phát huy thế mạnh của phụ nữ trong phát triển kinh tế - xã hội. Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã Pa Thơm đã tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, xây dựng 2 tổ truyền thông cộng đồng và 2 địa chỉ tin cậy trên địa bàn xã nhằm hỗ trợ, giúp đỡ, bổ trợ kiến thức về giới tính và các vấn nạn tảo hôn, yêu sớm… cho trẻ em gái.

Ðồng thời, từ các nhóm truyền thông, Hội LHPN xã nắm bắt tình hình, bổ trợ kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, chăm con nhỏ, phòng tránh bạo lực gia đình, tận dụng những thế mạnh sẵn có để xây dựng các mô hình kinh tế. Thông qua các hoạt động, thúc đẩy sự mạnh dạn, tự tin và tiếng nói của phụ nữ tham gia trong các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của chính mình.

Chị Vì Thị Xôm, Chủ tịch Hội LHPN xã Pa Thơm cho biết: Những năm gần đây đời sống kinh tế, tư tưởng của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn có chuyển biến tích cực. Mặc dù vậy, để thực hiện bình đẳng giới, xóa bỏ các vấn nạn như yêu sớm, tảo hôn là rất khó, cần cả một quá trình để thay đổi cách nghĩ, cách làm, Hội LHPN xã đã thành lập các tổ truyền thông và địa chỉ tin cậy trên địa bàn không chỉ có sự tham gia của phụ nữ mà còn có cả già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng. Ðồng thời xã thành lập những nhóm, truyền thông nhóm trên các nền tảng xã hội; cung cấp thông tin, kiến thức cũng như nắm bắt tình hình của phụ nữ và trẻ em gái trên địa bàn để có thể kịp thời hỗ trợ, chia sẻ, can thiệp trong những trường hợp nhất định.

Sự linh hoạt trong công tác truyền thông xã Pa Thơm thời gian qua đã có những hiệu quả nhất định, đây là bước đầu trong quá trình thay đổi nếp nghĩ, cách làm của phụ nữ và trẻ em trong cuộc sống hàng ngày. Chị Lò Thị Thiện, bản Pa Xa Lào, xã Pa Thơm chia sẻ: Gia đình có hai con; con gái lớn đang trong độ tuổi dậy thì. Ðộ tuổi này thường khá nhút nhát, việc chia sẻ, tâm sự các vấn đề liên quan đến giới tính thường rất hạn chế. Thông qua truyền thông nhóm trên các nền tảng mạng xã hội được LHPN triển khai đã giúp các cháu có thêm nhiều kiến thức, đồng thời cũng là địa chỉ tin cậy để giải đáp các vấn đề thắc mắc của bản thân, qua đó có cái nhìn đúng đắn về giới và bình đẳng giới. Cháu thứ hai mới được mấy tháng tuổi; thời gian đầu, do thiếu kinh nghiệm chăm sóc, cháu hay bị sặc sữa. Ðược Hội LHPN và chị em trong cộng đồng giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm; đến thời điểm hiện tại cháu thứ hai sức khỏe tốt. Qua học hỏi kinh nghiệm, việc chăm sóc con nhỏ của tôi đã khoa học hơn.

Những hoạt động đầu tiên trong việc triển khai Dự án 8 ở xã Pa Thơm đã có những hiệu quả nhất định. Từ những hành động thiết thực, bám sát sẽ tạo động lực cho phụ nữ và trẻ em vùng cao biên giới phát triển an toàn, lành mạnh. Qua đó từng bước thay đổi định kiến, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, tạo điểm tựa an toàn, vững chắc cho sự phát triển của phụ nữ và trẻ em nơi biên giới.

Từ giữa năm 2023, chỉ với 1 chiếc điện thoại thông minh hoặc máy tính, ở bất kỳ đâu, người yêu thích văn hóa, lịch sử đều có thể tìm hiểu các thông tin, hình ảnh đầy đủ về từng hiện vật đang được bảo quản, trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Ðiện Biên, mà không cần đến trực tiếp. Ðó là “Góc hiện vật” trên fanpage Facebook “Bảo tàng tỉnh Ðiện Biên” hoặc trên phần mềm quản lý di sản văn hóa với đường link qldsvh.svhttdl.dienbien.gov.vn. 

Phòng trưng bày của Bảo tàng tỉnh hiện có diện tích hơn 300m2, chỉ trưng bày được khoảng 300 trong tổng số hơn 11.800 hiện vật đã sưu tầm. Bởi vậy, việc áp dụng phần mềm quản lý di sản văn hoá giúp có thêm nhiều hiện vật được “trưng bày” online và được biết đến rộng rãi. Ðến nay, Bảo tàng đã thực hiện số hóa hơn 400 hiện vật theo dạng 2D, trên 90 hiện vật 3D và số hoá tài liệu cho gần 4.400 hiện vật... phục vụ cho du khách có nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu lịch sử trực tuyến. Chỉ mất vài giây, người quan tâm có thể xem hình ảnh kèm các thông tin cụ thể về hiện vật: chất liệu, nguồn gốc, miêu tả, số đăng ký hiện vật, số lượng, kích thước, tình trạng, Bên cạnh đó, đơn vị cũng đang tiếp nhận, quản lý, khai thác và sử dụng 3 phần mềm khác liên quan đến công tác quản lý hiện vật gồm: Phần mềm số hóa hiện vật Bảo tàng tỉnh; hệ thống thông tin quản lý bảo tàng và hệ thống thông tin quản lý hiện vật...

Bà Lê Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết: “Việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng các phần mềm vào hoạt động của Bảo tàng đã đem lại cho công tác quản lý, khai thác thông tin hiện vật trở nên khoa học hơn. Ðặc biệt là việc số hóa 2D, 3D hiện vật của Bảo tàng đã giúp cho người xem dễ dàng tiếp cận, thêm trải nghiệm tham quan mới mẻ và thu hút du khách nhiều hơn trong bối cảnh hiện nay. Bảo tàng tỉnh sẽ tiếp tục số hóa các hiện vật hiện có để góp phần quảng bá, giới thiệu và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh Ðiện Biên”.

Ðối với Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ, nhà trưng bày rộng hơn 1.200m2 trưng bày gần 500 hiện vật. Vẫn còn khoảng 3.600 hiện vật đang nằm tại 3 kho lưu trữ. 3 năm gần đây, đơn vị đã thực hiện cập nhật thông tin hiện vật trên phầm mềm quản lý hiện vật do Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cung cấp. Việc nhập các thông tin từ sổ cái, hồ sơ hiện vật như: Tên, chất liệu, số lượng, niên đại, tóm tắt nội dụng hiện vật... đã giúp cán bộ Bảo tàng kiểm kê, bảo quản, quản lý, khai thác hiện vật theo trường thông tin dễ dàng, nhanh chóng và chính xác. Ðồng thời phản ánh đầy đủ, khoa học các cơ sở dữ liệu về từng hiện vật và theo hệ thống phân loại.

Bà Vũ Thị Tuyết Nga, Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ cho biết: “Trước đây chúng tôi có gần 10 loại sổ để ghi chép, thực hiện công tác kiểm kê hiện vật. Từ khi sử dụng phần mềm, việc này đơn giản hơn nhiều. Các trường thông tin được thiết kế, lưu giữ bằng công nghệ giúp cho hoạt động kiểm kê của Bảo tàng ngày càng thuận lợi, dễ dàng”.

Cùng với quản lý hiện vật thì Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác trưng bày, tuyên truyền. Bắt đầu từ việc thường xuyên cập nhật hình ảnh, thông tin, hoạt động của Bảo tàng trên trang thông tin điện tử (website), facebook và các trang mạng xã hội khác... Các bài viết liên quan đến Chiến dịch Ðiện Biên Phủ, câu truyện về những anh hùng tham gia Chiến dịch hay hiện vật được sưu tầm, trưng bày tại Bảo tàng... được đăng tải trên các kênh thông tin, mạng xã hội của đơn vị và của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thu hút nhiều lượt xem và tương tác. Qua đó quảng bá rộng rãi hình ảnh Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ đến với du khách, góp phần thu hút khách trong và ngoài tỉnh. Từ đầu năm đến nay, Bảo tàng đã đón hơn 100 nghìn lượt khách tới tham quan.

Số hóa, nâng cấp hệ thống cơ sở dữ liệu số về hiện vật một cách đồng bộ, có chiến lược; giới thiệu, quảng bá hiện vật cùng Bảo tàng trên nhiều nền tảng... đang là hướng đi của các Bảo tàng trên địa bàn tỉnh. Việc này không chỉ đưa hiện vật lịch sử, di sản văn hóa đến gần hơn với công chúng, góp phần tích cực vào quá trình bảo tồn và phát huy giá trị, mà còn trở thành sản phẩm du lịch, thu hút du khách, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh.

Không chỉ bận rộn với công việc kinh doanh của gia đình, chị Thủy còn tham gia công tác thiện nguyện, giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là những bệnh nhân nghèo đang chạy thận tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, tạm trú tại xóm chạy thận, bản Noong Bua, phường Noong Bua (TP. Điện Biên Phủ).

Chia sẻ với chúng tôi về cơ duyên đến với công việc thiện nguyện tại xóm chạy thận, chị Thủy tâm sự: “Năm 2020, từ một bài chia sẻ của chị họ trên mạng xã hội, tôi biết đến Vàng Thị Mỷ, một em gái đang điều trị thận và sống tại xóm chạy thận này. Thấy hoàn cảnh của Mỷ đáng thương, bố mẹ đã mất, không có ai chăm sóc, nên tôi càng muốn che chở, giúp đỡ Mỷ nhiều hơn. Hàng tuần, tôi mua nhu yếu phẩm cho Mỷ và các anh chị ở xóm. Chỉ tiếc rằng, năm ngoái Mỷ mất rồi. Trước đó mấy tháng Mỷ có tâm sự rằng, em coi tôi như người chị, người mẹ của mình... Tâm sự của Mỷ làm tôi càng thấy xót xa và muốn giúp đỡ nhiều hơn những hoàn cảnh khó khăn. Tôi mong mỗi hoàn cảnh mà mình sẻ chia sẽ bớt khó khăn, lan tỏa hành động sẻ chia đến nhiều người, để cùng chung tay, giúp đỡ hoàn cảnh bất hạnh, đặc biệt là các bệnh nhân ở xóm chạy thận…”.

Anh Ly Nọ Giống, được bầu làm trưởng xóm chạy thận vì là một trong ít người có thể nói rõ tiếng phổ thông. Anh cũng là người thường thông tin với chị Thủy về tình hình của xóm, hoàn cảnh của từng thành viên và kiêm cả phiên dịch khi chị về xóm. Anh Giống cho biết: Hầu hết người chạy thận đều ở trọ vì nhà xa. Chạy thận lâu năm, kinh tế kiệt quệ, nhà ai cũng là hộ nghèo. Xóm hiện tại có 15 người đang chạy thận cùng với người thân xuống chăm sóc là gần 40 người, ở khắp nơi trong tỉnh, chủ yếu là dân tộc Thái, Mông. Nhiều năm qua, nhờ sự quan tâm, chăm lo của chị Thủy mà đời sống của những thành viên xóm chạy thận bớt khó khăn hơn.

Chị Mùa Thị Lìa, xã Núa Ngam (huyện Điện Biên) đã chạy thận 11 năm. Gia đình thuộc diện hộ nghèo của xã, không có khả năng chữa trị nên bệnh thêm nặng, khối u ở ngực Lìa ngày càng to; khuôn mặt cũng bị biến dạng, đôi chân teo dần và không còn khả năng đi lại. Từ một cô gái xinh đẹp với 49kg thì nay Lìa chỉ còn 26kg. Chính vì vậy, Lìa là người mà chị Thủy đặc biệt quan tâm; mỗi khi đến thăm, chị lại giúp chị Lìa dọn dẹp phòng và ân cần hỏi thăm sức khỏe. Lìa tâm sự: Chị Thủy không chỉ tốt với em mà còn tốt với tất cả mọi người trong xóm nữa. Nhờ có chị mà em vơi bớt khó khăn trong quá trình điều trị bệnh. Em biết ơn chị Thủy rất nhiều!

Với những người trong “xóm” chạy thận, hình ảnh nhỏ bé, nụ cười hiền hòa và tấm lòng vàng của chị Thủy đã quá đỗi quen thuộc. Anh Giống ở xã Hừa Ngài (huyện Mường Chà) đã chạy thận được 3 năm chia sẻ: “Thủy luôn nhiệt tình giúp đỡ mọi người gạo, thức ăn, mắm, muối, có những thứ nhỏ nhặt nhất cũng giúp đỡ. Ở đây, ai cũng coi Thủy như người thân trong gia đình của mình vậy. Không chỉ chăm lo đời sống, Thủy còn ân cần thăm hỏi sức khỏe từng người; thậm chí có khi còn hỏi những người ốm mệt hơn muốn ăn gì để cố gắng chăm lo”.

Bệnh nhân đang điều trị thận, chế độ ăn phải kiêng nhiều thứ, như thịt bò, thịt trâu, nước ngọt, sữa... chị Thủy thuộc lòng điều đó. Với những thành viên xóm trọ, chị Thủy không chỉ là mạnh thường quân, ân nhân mà còn như người mẹ hiền. Tính toán, lo toan mọi việc, mỗi lần về xóm chị đều mang 400 - 600kg gạo; chia cho mọi người sao cho đủ dùng trong hơn 1 tháng; còn thức ăn thì tuần giúp 1 bữa cải thiện dinh dưỡng. Cố định là thế, nhưng hễ trong tuần có nhà hảo tâm nào ủng hộ bánh kẹo, nhu yếu phẩm thì chị sẽ mang luôn cho mọi người dùng.

Không chỉ giúp đỡ những bệnh nhân trong xóm trọ chạy thận, chị Thủy còn quan tâm, giúp đỡ nhiều trường hợp có hoàn cảnh khó khăn khác, như: Những gia đình không có đủ tiền viện phí, tiền xe đi xuống bệnh viện tỉnh hoặc Hà Nội khám, chữa bệnh; trường hợp phải điều trị dài ngày mà hoàn cảnh quá khó khăn; giúp đỡ xây nhà cho những người neo đơn, hộ nghèo. 

Tháng 3/2022, bé Ly Thị Thu, 6 tháng tuổi quê ở huyện Mường Chà, bị suy đa tạng, bệnh tim, bệnh viện tuyến địa phương trả về và gia đình chuẩn bị đưa bé về nhà. Chị Thủy đã kết nối được gần 30 triệu đồng để đưa em xuống Hà Nội chữa trị. Sau 1 tháng điều trị, em đã sống sót trở về. Hay như trường hợp anh Lỳ Go Chờ, dân tộc Hà Nhì, sinh sống tại huyện Mường Nhé. Anh Chờ bị câm, trong khi đi làm thuê không may bị cây đâm vào mắt khiến mắt bị thủng thủy tinh thể, nếu không được điều trị kịp thời; chị Thủy đã hỗ trợ 7 triệu đồng tiền xe và khám chữa bệnh dưới Hà Nội, giúp anh tìm lại ánh sáng.

Số tiền mua đồ, giúp đỡ các hoàn cảnh chủ yếu từ cá nhân chị Thuỷ còn lại do chị kêu gọi sự ủng hộ, giúp đỡ từ người thân, bạn bè và trên mạng xã hội. Mỗi trường hợp, chị chỉ kêu gọi đủ số tiền cần dùng chứ không kêu gọi quá nhiều. Theo chị, người dân ở tỉnh ta kinh tế còn nhiều khó khăn; những hoàn cảnh cần được cộng đồng sẻ chia, hỗ trợ còn nhiều; việc kêu gọi cần đảm bảo phù hợp, để có thể chia sẻ được cho nhiều hoàn cảnh khó khăn nhất…

Tiền các cá nhân, mạnh thường quân ủng hộ, chị Thủy đều công khai, minh bạch trên trang cá nhân của mình; ai ủng hộ bao nhiêu, chi tiêu số tiền ra sao và trao cho người cần giúp đỡ. Chính vì vậy, hơn ba năm qua, rất nhiều người tin tưởng, gửi tiền qua chị tới những mảnh đời bất hạnh. 

Hơn 3 năm làm thiện nguyện, chị đã giúp đỡ được hàng trăm bệnh nhân đang điều trị bệnh thận và các hoàn cảnh khó khăn khác. Việc làm của chị đã  động viên tinh thần bệnh nhân nghèo khó khăn, nhân lên và lan tỏa tình yêu thương trong cộng đồng. 

Hiện nay, các địa phương trong tỉnh đã đồng loạt triển khai và đẩy nhanh tiến độ làm nhà cho hộ nghèo theo 2 nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 (gọi tắt Chương trình giảm nghèo) và Ðề án vận động hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Ðiện Biên Phủ. Thực hiện chủ trương hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo tỉnh Ðiện Biên thuộc Chương trình giảm nghèo, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 1987/QÐ-UBND ngày 22/10/2022 phê duyệt Ðề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo tỉnh Ðiện Biên thuộc Chương trình giảm nghèo.

Theo đó, đối với các hộ nghèo nhà xây mới sẽ được hỗ trợ 50 triệu đồng/hộ, còn sửa chữa nhà được hỗ trợ 30 triệu đồng/hộ. Trong đó, vốn sự nghiệp ngân sách Trung ương hỗ trợ: 40 triệu đồng/hộ/nhà xây mới; 20 triệu đồng/hộ/nhà sửa chữa, số tiền chênh lệch so với định mức hỗ trợ quy định tại Quyết định 02/QÐ-TTg ngày 18/1/2022 được đảm bảo bằng nguồn vốn ngân sách địa phương và nguồn xã hội hóa. Nhờ đó, mỗi hộ nghèo đều được hỗ trợ 50 triệu đồng bằng với nguồn hỗ trợ của Ðề án vận động hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết.

Năm 2023, huyện Mường Chà triển khai làm mới và sửa chữa nhà ở thuộc Chương trình giảm nghèo cho 512 hộ (làm mới 413 hộ, sửa chữa 99 hộ). Ðể việc làm nhà cho người nghèo đảm bảo tính khách quan, “đúng người, đúng đối tượng”, huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với UBND các xã, thị trấn tiến hành rà soát, lập danh sách hộ nghèo, cận nghèo có nhu cầu. Thực hiện việc hỗ trợ làm nhà, huyện Mường Chà được phân bổ từ nguồn ngân sách Trung ương là 4,58 tỷ đồng và nguồn đối ứng bằng ngân sách địa phương của huyện là 1,15 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Quang Hợp, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Chà cho biết: Việc hỗ trợ về nhà ở cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn là cần thiết và cả 2 chương trình đều hướng về người nghèo nên việc đối ứng nguồn vốn ngân sách địa phương và nguồn xã hội hóa trong Chương trình giảm nghèo là phù hợp. Ðối với huyện Mường Chà, việc đối ứng này cũng hết sức khó khăn song chúng tôi đã cân đối nguồn kinh phí, bổ sung hơn 1 tỷ đồng thực hiện hỗ trợ làm nhà mới cho 114 hộ và sửa chữa cho 1 hộ. Việc sắp xếp, đối ứng kịp thời nguồn kinh phí đó đã giúp cho các xã đẩy nhanh tiến độ làm nhà ở cho người nghèo trên địa bàn huyện.

Nhờ có việc đối ứng nguồn vốn kịp thời, đến nay, các địa phương trong huyện Mường Ảng đã cơ bản hoàn thành triển khai thực hiện hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo theo nguồn vốn Chương trình giảm nghèo. Tính đến hết tháng 8/2023, huyện Mường Ảng đã hoàn thành hỗ trợ làm nhà cho 113/133 hộ; 3 hộ đang thực hiện và chỉ còn 17 hộ chưa thực hiện. Ẳng Cang là một trong những địa phương có tổng số hộ dân được hỗ trợ làm nhà ở nhiều nhất huyện (40 hộ hỗ trợ xây mới, 5 hộ hỗ trợ sửa chữa). Tuy nhiên, đến nay, công tác làm nhà trên địa bàn xã đã cơ bản hoàn thành. Ông Ðào Duy Thạch, Bí thư Ðảng ủy xã Ẳng Cang chia sẻ: Cùng với nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ, huyện Mường Ảng đã chủ động bố trí nguồn ngân sách địa phương đối ứng nên việc triển khai thực hiện hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn xã theo Chương trình giảm nghèo cũng thuận lợi hơn. Cùng với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương, đến nay, tiến độ làm nhà đã cơ bản hoàn thành.

Mặc dù còn nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện, song hầu hết các địa phương đều chủ động bố trí nguồn kinh phí để hỗ trợ làm nhà cho người nghèo. Và thực tế đã chứng minh, việc linh hoạt của UBND tỉnh cũng như các cấp, ngành, địa phương trong công tác hỗ trợ làm nhà cho người nghèo đã góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện hỗ trợ làm nhà. Kết quả đó chính là sự quan tâm vào cuộc quyết liệt của tỉnh cũng như các địa phương; qua đó giúp cho nhân dân sớm xóa nhà tạm, dột nát, ổn định cuộc sống, tập trung vào việc sản xuất, nâng cao thu nhập, vươn lên thoát nghèo.

Là một trong những huyện hoàn thành vượt chỉ tiêu thu nhận và kích hoạt tài khoản ÐDÐT theo kế hoạch giao năm 2023 (29.106 tài khoản), huyện Mường Ảng đã thu nhận 30.023 tài khoản (đạt 103,2% kế hoạch); trong đó, đã kích hoạt 20.781 tài khoản (đạt 71,4%).

Trung úy Trần Huy Việt, cán bộ Ðội Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an huyện Mường Ảng) cho biết: Hiện nay việc triển khai thu nhận và kích hoạt tài khoản ÐDÐT cho người dân trên địa bàn huyện còn khó khăn. Nguyên nhân do trình độ, nhận thức, điều kiện của một bộ phận dân cư về công nghệ thông tin, việc đầu tư trang thiết bị phục vụ cho thực hiện dịch vụ công trực tuyến như sim điện thoại, điện thoại di động còn hạn chế. Một số bản vùng cao sóng điện thoại không ổn định, mạng 3G, 4G chưa được phủ sóng nên khó khăn trong triển khai thực hiện. Thời gian qua, Công an huyện đã cùng Công an xã phối hợp với các hội đoàn thể, tổ công nghệ số cộng đồng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đến từng thôn bản hỗ trợ cài đặt tài khoản ÐDÐT cho người dân với phương châm hướng dẫn người dân nào chắc người đó; làm đến đâu chắc đến đó; địa bàn thuận lợi làm trước, khó khăn làm sau.

Ông Nguyễn Văn Hoan, người dân tổ dân phố 4, thị trấn Mường Ảng cho biết: Tôi năm nay hơn 70 tuổi, sau khi có căn cước công dân gắn chíp điện tử, gần đây được thành viên tổ công nghệ số cộng đồng của thị trấn đến tận nhà giúp tôi kích hoạt và hướng dẫn sử dụng tài khoản ÐDÐT. Các thông tin về BHYT, BHXH được tích hợp vào tài khoản giúp tôi thuận tiện trong việc khám chữa bệnh không phải mang nhiều loại giấy tờ tùy thân. Tôi rất hài lòng.

Với sự quyết tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị cùng sự đồng tình, ủng hộ của Nhân dân, đến nay toàn tỉnh đã tổ chức thu nhận được 374.051 hồ sơ định danh và xác thực điện tử đạt 104,5% (vượt chỉ tiêu Bộ Công an giao). Một số địa phương có tỷ lệ thu nhận 100% như: TP. Ðiện Biên Phủ, TX. Mường Lay, huyện Ðiện Biên, huyện Mường Ảng... Trong đó, đã thực hiện kích hoạt được 312.190 tài khoản ÐDÐT (đạt 87,2%).

Hiện nay toàn tỉnh còn 129/1.448 bản (chiếm 9%) chưa được sử dụng điện lưới quốc gia; 30% người dân không có điện thoại thông minh, 15 bản chưa có dịch vụ tối thiểu di động 2G; 79 bản chưa có dịch vụ internet băng rộng di động (3G, 4G), 165 bản chưa có dịch vụ internet băng rộng cố định (cáp quang); tỷ lệ  hộ nghèo chiếm 30,35%, hộ cận nghèo chiếm 9,63%. Qua rà soát toàn tỉnh hiện có 30.561 trường hợp có nhu cầu sử dụng sim điện thoại nhưng không có khả năng mua sim để sử dụng. Ðồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 82% dân số toàn tỉnh, trình độ dân trí không đồng đều dẫn đến nhận thức của người dân về ý nghĩa của việc cài đặt ứng dụng VNeID còn hạn chế. Nhiều cơ quan, đơn vị chưa chấp nhận ÐDÐT trong công tác quản lý Nhà nước, giải quyết các thủ tục hành chính. Tại một số đơn vị công chứng, ngân hàng vẫn yêu cầu khách hàng cung cấp giấy phô tô căn cước công dân 2 mặt trong thực hiện các giao dịch: Mua bán, chuyển nhượng tài sản, vay vốn…

Trao đổi về các giải pháp gỡ khó trong việc thu nhận và kích hoạt tài khoản ÐDÐT cho người dân trên địa bàn, Thượng tá Chu Mạnh Hùng, Phó trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an tỉnh cho biết: Ðể thu nhận và kích hoạt tài khoản ÐDÐT cho toàn bộ công dân đủ điều kiện trên địa bàn, cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, Công an tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Công văn số 3763/UBND-NC gửi các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn đề nghị hỗ trợ 30.561 sim điện thoại và đồng thời hỗ trợ các giải pháp công nghệ như: Cung cấp chữ ký số miễn phí cho công dân, hỗ trợ giải pháp thu nộp phí, lệ phí bằng hóa đơn điện tử tích hợp trên hệ thống. Ðồng thời, Ban Giám đốc Công an tỉnh đã ban hành Kế hoạch cao điểm triển khai các giải pháp thu nhận hồ sơ và kích hoạt tài khoản ÐDÐT trên địa bàn tỉnh. Nhân dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9, Công an các huyện, thị xã, thành phố đã tăng cường quân số, huy động tối đa lực lượng tuyên truyền hướng dẫn và thu nhận hồ sơ ÐDÐT. Ðặc biệt Công an một số huyện đã phối hợp cùng các tổ chức đoàn thể (thanh niên, phụ nữ…) có mặt tại các bến xe để tuyên truyền hỗ trợ công dân kích hoạt tài khoản ÐDÐT.

Ðến nay 10/10 đơn vị Công an cấp huyện, thị xã, thành phố đã tham mưu UBND cùng cấp cấp kinh phí mua 70 bộ thiết bị thu nhận ÐDÐT. Ðối với các trường hợp công dân không có sim điện thoại, các đơn vị, địa phương đã thực hiện kêu gọi nguồn xã hội hóa. Công an TP. Ðiện Biên Phủ đề nghị MobiFone Ðiện Biên cấp miễn phí 515 sim điện thoại; Công an huyện Ðiện Biên đề nghị Viettel Ðiện Biên cung cấp miễn phí 500 sim điện thoại, kết hợp nguồn xã hội hóa 500 sim điện thoại; huyện Mường Nhé quyên góp hỗ trợ 600 sim điện thoại cho các hộ nghèo; Công an huyện Mường Chà ký Kế hoạch phối hợp với Ðồn Biên phòng, các ngân hàng, nhà mạng để thu nhận và kích hoạt tài khoản ÐDÐT. Ngoài ra VNPT Ðiện Biên cấp miễn phí 2.180 sim điện thoại cho người dân có hoàn cảnh khó khăn thuộc 10 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh. Trường hợp công dân chưa có điện thoại thông minh Công an tỉnh chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ hướng dẫn các tổ công nghệ số cộng đồng thực hiện kích hoạt tài khoản ÐDÐT cho người dân trên nền tảng web.

Thời gian vừa qua trên địa bàn tỉnh liên tiếp xảy ra một số vụ ngộ độc thực phẩm và ngộ độc do độc tố tự nhiên tại địa bàn các huyện: Điện Biên, Tuần Giáo, Tủa Chùa và thành phố Điện Biên Phủ. Để chủ động đảm bảo ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm và ngộ độc do độc tố tự nhiên, UBND tỉnh yêu cầu Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị y tế chuẩn bị sẵn sàng các phương án, lực lượng thường trực, phương tiện, thuốc, vật tư để cấp cứu và điều trị cho bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm; phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức điều tra xác định nguyên nhân, truy xuất nguồn gốc và thực hiện các biện pháp phòng ngừa nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm, bệnh lây truyền qua thực phẩm.

Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh tăng cường kiểm tra, giám sát các điều kiện đảm bảo ATTP đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh theo phân cấp quản lý. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật, chỉ đạo tuyến, hướng dẫn đối với tuyến huyện về quy trình điều tra, lấy mẫu, xử lý khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn; cử cán bộ hỗ trợ tuyến huyện tiến hành điều tra, xử lý khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương tăng cường kiểm tra, giám sát các điều kiện đảm bảo ATTP đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn theo phân cấp quản lý; xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm theo quy định. Phối hợp với Sở Y tế trong việc điều tra nguyên nhân, cung cấp hồ sơ, thông tin liên quan đến nguồn gốc thực phẩm và tiến hành xử lý thực phẩm gây ngộ độc thuộc lĩnh vực được phân công quản lý.

Sở Giáo dục và Đào tạo và các trường chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh chỉ đạo và triển khai công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong các cơ sở giáo dục; triển khai các hoạt động phòng, chống ngộ độc thực thẩm và ngộ độc do độc tố tự nhiên tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tại các trường nội trú; các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở có tổ chức cho học sinh ăn bán trú; các trường chuyên nghiệp có căng tin trong trường học. Chỉ đạo thực hiện tốt công tác y tế trường học (quản lý, chăm sóc sức khỏe trẻ học mầm non, học sinh, sinh viên). Tăng cường phối hợp với ngành Y tế triển khai tuyên truyền về công tác đảm bảo ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh.

UBND tỉnh cũng yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố; Ban Chỉ đạo liên ngành về ATTP các huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm về việc triển khai các hoạt động phòng ngừa; điều tra, xử lý các vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn. Khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn quản lý cần triển khai ngay việc sơ cấp cứu bệnh nhân bị ngộ độc; điều tra, xử lý, lấy mẫu thực phẩm để gửi xét nghiệm xác định nguyên nhân gây ngộ độc và báo cáo ngay cho Ban Chỉ đạo ATTP tỉnh, UBND tỉnh (qua Sở Y tế - Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo ATTP tỉnh).

Chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các điều kiện đảm bảo ATTP đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn quản lý. Tiến hành xử lý nghiêm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm các quy định, mất an toàn về thực phẩm theo quy định của pháp luật.

Thành lập Tổ công tác liên ngành điều tra, xử lý vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn quản lý; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các ngành, các đơn vị tham gia Tổ công tác; gửi quyết định thành lập Tổ công tác liên ngành về Sở Y tế (qua Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh) trước ngày 12/9/2023 để tổng hợp báo cáo Ban Chỉ đạo ATTP tỉnh, UBND tỉnh.

Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục kiến thức ATTP và các biện pháp phòng, chống ngộ độc thực phẩm và ngộ độc do độc tố tự nhiên tại cộng đồng; tập trung vào khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Bố trí nguồn kinh phí phục vụ cho hoạt động điều tra, lấy mẫu, vận chuyển và chi phí xét nghiệm mẫu thực phẩm tìm nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm.

Các cơ quan thông tin đại chúng và các đơn vị liên quan tăng cường thời lượng phát sóng và đưa các tin, bài về công tác đảm bảo ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn tỉnh.